Sektörel rekabet gücü ve kümelenme potansiyeli ilişkisi: Bişkek bölgesi kırmızı et sektöründe bir araştırma

Abstract

Bu çalışmanın amacı, Bişkek kırmızı et sektörünün rekabetçilik düzeyi ve kümelenme potansiyeli arasındaki ilişkiyi ortaya çıkarmaktır. Çalışmanın temel hedefi kümelenme potansiyeli olduğu için, çalışma bölgesel temelde ele alınmıştır. Bu nedenle çalışma verilerinin toplanacağı alan Bişkek bölgesi ile sınıflandırılmıştır. Araştırma sorusunu çözümlemek için gerekli olan çalışma verileri; anket, yarı yapılandırılmış görüşme formu ve ikincil verilerden elde edilmiştir. Araştırmada kullanılan anket formu dört kısımdan oluşmaktadır. Birinci kışımda sektörün rekabet düzeyi ölçmek için 38 oluşan `sektörel rekabet düzeyi ölçeği` isimli bir anket formu kullanılmıştır. İkinci kısımda ise aynı soru formu ile rekabeti ölçtüğü varsayılan bu değişkenlerin her birinin Bişkek kırmızı et sektörü için ne kadar önemli olduğu ölçülmek amacıyla yeniden tasarlanan `Rekabette Kritik Faktör` olarak isimlendirilerek bir ölçek uygulanmıştır. Birinci ve ikinci form Padmore ve Gibson tarafından Porter'in Elmas modelinden esinlenerek yapılan bir çalışmadan yararlanılarak bu araştırma için uygun hale getirilmiştir. Üçüncü form ise, geniş bir literatür taramasına dayalı olarak tespit edilen kümelenme potansiyelinin indikatörlerini kapsayan 20 değişkenden oluşan bir soru listesi olup bu ölçek (Kümelenme Potansiyeli Ölçeği) araştırmacı tarafından geliştirilmiştir. Ölçeklerin geçerlilik ve güvenirlik çalışmaları güvenirlik analizleri ve uzman görüşleri alınarak yapılmıştır. Veriler, ölçeklerin araştırmacılar tarafından yüz yüze uygulanmak suretiyle toplanmıştır. Sektörel Rekabet Düzeyi Ölçeğinin güvenirliği 0,95, Rekabette Kritik Faktör Ölçeğinin güvenirliği 0,95 ve Kümelenme Potansiyeli Ölçeğinin güvenirliği ise 0,73 olarak hesaplanmıştır. Toplam 57 anket uygulandı, bu anketlerin 5 tanesi içerdiği mantıksal hatalardan dolayı elenmiş ve toplamda değerlemeye alınan anket sayısı 52 olmuştur. Toplanan veriler istatistiki paket programlar aracılığıyla analiz edilmiştir. Sonuç itibariyle bazı rekabet gücü faktörleri ile kümelenme potansiyeli arasında ilişkiler tespit edilmiştir.Key words: Küme, Kümelenme Potansiyeli, Rekabet Gücü, Kırmızı et ürünleri sektörü, Endüstriyel Rekabet

This study aims at finding out the relationship between clustering potential and sectoral competitive of the red meat sector in Bishkek. The study was carried out in Bishkek and a ques-tionnaire, semi-structured interview form and secondary data were used to collect data for ana-lyzing the research question. The questionnaire is composed of four parts. In the first part, there are items to elicit answers about characteristics of the respondents and the institutions surveyed in the sector; the second part includes the `scale to determine the level of competitiveness of the sector adapted from Padmore and Gibson; the third part is include the scale of determining the Critical Competitive Factor for the sector; and last part of the questionnaire is `Clustering Potential Scale` developed by by the researcher himself. The validity of the scales was tested by reliability analysis and the experts. The validity coefficient for total scale was a=0.97; for Sectoral Competitiveness Level Scale was a= 0.95; for the Critical Competitive Factor Scale was 0.95; and for the Clustering Potential Scale Scale was 0,63. The questionnaire was applied by face-to-face via researcher himself. Seventy-eight institutions have been identified in Bishkek red meat products industry. 57 questionnaires were answered and sent back by the authorities. 17 of them were eliminated because of improper answers. The analysis was carried out by using 40 questionnaires. Collected data were analyzed by using SPSS 21. As a result of analysis of the data collected, Sectoral Competitiveness Level, Critical Competitive Factor and Clustering Potential were determined.Key words: Cluster, Clustering potantiel, Competitiveness, Red meat industry, Industrial competitive