Çevreye yönelik kamusal politika araçları: Avrupa birliği ve Türkiye karşılaştırması

Abstract

Çevre uzun yıllar ekonomik birimler tarafından göz ardı edilmiştir. Çünkü çevre bitmez ve tükenmez serbest bir mal olarak görülmüştür. Ancak durumun sanıldığı gibi olmadığı son yüzyılda anlaşılmıştır. Çevrenin özellikle kamusal bir mal oluşu ve sorunlarının dışsallık içermesi ekonomistleri çevreyle ilgilenmeye yöneltmiştir. Hakikaten günümüz dünyasında çevre sorunları önemli boyutlara ulaşmıştır. Artık ülkeler bu sorunla mücadelede beraber hareket etmektedir. Birçok uluslararası kuruluş ve ülke toplulukları çevre politikalarına önem vermeye başlamıştır. Avrupa Birliği de üye olan ülkelere benzer politikaları uygulama konusunda baskı yapmaktadır. Bununla beraber, ülkeler kendileri kamusal politikalar uygulayabilmektedir. Bu kapsamda, vergi, yasal düzenleme, standart, sübvansiyon, kirletme haklarının tanımlanması gibi kamusal önlemler ülkelerin uygulandıkları başlıca politika araçlarıdır. Bu politika araçları ile çevre sorunları giderilmeye ve çevrenin korunması sağlanmaya çalışılmaktadır. Gerek Avrupa Birliği ülkeleri gerekse Türkiye ifade edilen kamusal politika araçlarını kullanarak çevre sorunları ile mücadele etmektedir. Fakat bu konuda ne kadar başarılı oldukları tartışmalıdır. Çevre sorunlarının önemli boyutlarda olduğu Türkiye'de Avrupa Birliğine kıyasla politikaların başarılı olmadığı söylenebilir. Bunun için hangi önemlerin alınması gerektiği düşünülmelidir. Çalışmamızda bu kapsamda Avrupa Birliği ile Türkiye'de uygulanan çevreye yönelik kamusal politika araçları karşılaştırılarak, Türkiye açısından önerilerde bulunulmayı çalışılmıştır. Bu kapsamda çalışmada öncelikle çevre ve sorunları ile çevrenin ekonomik-mali yönü ve çevreye yönelik kamusal politika araçları açısından teorik açıklamalarda bulunulmuştur. Sonraki kısımda ise Avrupa Birliği çevre politikaları, Avrupa Birliği ülkelerinde uygulanan çevreye yönelik kamusal politika araçları, Türkiye'de çevre politikaları ve çevreye yönelik kamusal araçlar açıklanmıştır. Yine bu kısımda Avrupa Birliği ile Türkiye açısından karşılaştırma yapılarak Türkiye için tespit ve önerilerde bulunulmuştur.

For many years environment has been overlooked by economic authorities, because the environment have been seen as a free goods which endless and inexhaustible. However, it has been understood in the last century that the situation is not as thought. Consisting in particular of public goods and including externalities, the environment has led economist stodeal with. Indeed, in today's world environmental issues has become a significant level. Now that countries areacting together to fight the problem. Many international organizations and countries have started to give importance to environmental policies. The European Union also put pressure on memberstates to implement similar policies. Nonetheless, countries may implement public policies themselves. In this sense, public measures, such as taxes, legal regulations, standards, subsidies, the identification of polluting right sare the main policy instruments countries applied. With the help of these policy instruments, it is being struggled resolving environmental problems and protecting environment. Both European Union countries and Turkey, are struggling with environmental issues by using the public policy tools pointedout. However, this issue is debatable how successful they are. It can be said that policies are not successful in Turkey, where environmental problems has become a serious level, as compered EuropeanUnion. For this, it should be considered that which precautions should be taken.In our study, in this context, environmental public policy instruments implemented in the European Union and Turkey were compared and to make recommendations in terms of Turkey were studied. In this respect, primarily, theoretical descriptions have been made in terms of environment, issues of environment and economic-financial aspects of the environment and public policy instruments of environment. In then extsection, environmental policies of the European Union, environmental public policy instruments implemented in countries of the European Union, environmental policies in Turkey, and public tools for environment are described. Also in this section by comparison with the European Union and Turkey, findings and recommendations have been made in terms of Turkey.