Gümrük vergisi uyuşmazlıklarının idari ve yargısal aşamada çözüm yolları

Abstract

Gümrük vergisi, gümrüğe tabi olan ticari eşyanın yer değiştirmesi nedeniyle, bu eşyanın miktarı veya değeri üzerinden alınan, ekonomik, sosyal ve mali fonksiyonlarının yanında önemli bir dış ticaret ve ekonomi politikası aracı olan bir vergi türüdür. Aynı zamanda harcamalar üzerinden alınan dolaylı bir vergi türü olan gümrük vergisi, gelir ve kurumlar vergisi gibi belirli aralıklarla alınan bir vergi türü olmadığından, dış ticarete konu olan eşyanın gümrüğe geldiği anda bir defaya mahsus olmak üzere alınmaktadır.Gümrük vergileri, Vergi Usul Kanunu (VUK)'nun ikinci maddesine göre bu kanun kapsamı dışında tutulmuştur. Bu nedenle, gümrük vergilerinin usul ve uygulama esasları 4458 sayılı Gümrük Kanunu'nda düzenlenmiştir. Bu kanun ile, dış ticarete konu olan eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesine girişinden başlayıp, eşyaya uygulanacak işlemlerin sırasına göre bir sistematik oluşturulmuştur. Diğer tüm vergilerde olduğu gibi gümrük vergisinde de zorunlu aşamalar olan tarh, tahakkuk ve tahsil aşamaları Gümrük ve Ticaret Bakanlığı'na bağlı ayrı bir kuruluş niteliği olan Gümrükler Genel Müdürlüğü tarafından, Gümrük Kanunu hükümlerine uygun olarak yürütülmektedir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların çözüm süreci, diğer vergilerde oluşan süreçten farklı bir yapıya sahiptir. Gümrük vergisi uyuşmazlıkları öncelikle idari aşamada çözümlenmek zorundadır. Ancak idari aşamada çözümlenemeyen uyuşmazlıklarda yargı yoluna başvurulabilmektedir. Gümrük vergisinden doğan uyuşmazlıkların yargı aşamasına taşınması halinde, meydana gelen uyuşmazlıkların çözümü için 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu (İYUK) hükümleri uygulanmaktadır.Çalışmamız üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde genel olarak gümrük vergileri ele alınacaktır. Gümrük vergilerinin sistematiği detaylı bir şekilde incelendikten sonra çeşitli ülke uygulamalarına yer verilecektir. İkinci bölümde, gümrük kabahat ve cezaları incelenip gümrük vergisi uyuşmazlıklarının idari aşamadaki çözüm yolları açıklanacaktır. Çalışmanın son bölümünde ise gümrük vergisi uyuşmazlıklarının yargısal aşamada çözüm yolları incelenecektir.Anahtar Kelimeler: Gümrük, Gümrük Vergisi, Vergi Yargısı, GümrükUyuşmazlıkları.

Tariff takes from the exchange of a commercial product and tariff gets from product's quantity or value in economic, soscial and financial ways. Tariff is an important tax type which allows getting a tax from international commerce. At the same time, tariff is a kind of tax which taken on indirect taxes. Tariff is not like income or corparation tax so, when comercial product came to the custom zone, tariff gets on this comercial product once a time.Tariffs is exempted from procedure law tax's second article. For that reason, tariff''s applying standarts and other rules are put in holder via 4458 number Tariff Law. With this article, when international comerce came into country zone, the procedure will start to come through. Like all other tax types, tarif has the same 4T rule and taxation is carried out by ministry of customs and trade.Incompatibilities which occurs from tariffs, try to be resolve in different ways from other incompabilities on other common taxes. Tariff is resolved in managerial degree. If tariiff incompabilities come to jurisdiction degree, to solve this incompatibilies 2577 number tariff law applies.Our work will be formed in 3 parts. In the first stage, tariff will be handle in a general way. Tariff's systematic try to be search in detailed and after this part, we will try to compare our tariff system with some other country's systems. In the second part, tariff incompatibilities try to be explain and handle and in last stage, we try to explain tariff's incompatibilities solutions in jurisdiction way.Key Words: Customs, Tariff, Tax Judgement, Tariff Incompatibilities