Hedef maliyetleme ve inşaat işletmelerinde uygulanabilirliğinin analizi

Abstract

Yoğun rekabet ortamında başarılı olmak isteyen işletmeler için `müşteri isteklerini en düşük maliyetle, istenilen zaman ve kalitede` karşılamak zorunlu hale gelmiştir. Bu zorunluluğu aşmak isteyen işletmeler için kendilerinin kontrol edebildikleri, yönetebildikleri maliyetlerin önemi artmış, ihtiyaç duyulan maliyet bilgilerini sağlayan, maliyetleri planlamaya yarayan stratejik maliyet yönetimi uygulanmaya başlanmıştır. İşletmeler için kullanabilecekleri çeşitli stratejik maliyet yönetimi teknikleri geliştirilmiştir. Bu tekniklerden birisi ise Hedef Maliyetleme'dir. Çalışmanın temel amacı, Hedef Maliyetleme'nin Türk inşaat işletmelerinde uygulanabilirliğini test etmektir. Birinci bölümde stratejik maliyet yönetimi ile ilgili temel konular açıklanmıştır. İkinci bölümde stratejik maliyet yönetimi tekniklerinden birisi olan Hedef Maliyetleme tekniğinin teorik çerçevesi incelenmiş, Türkçe ve yabancı literatür taraması yapılmıştır. Üçüncü bölümde ise Türk inşaat sektöründe Hedef Maliyetleme'nin uygulanabilirliği araştırılmıştır. Çalışmamızın sonuçlarına göre, son yıllarda çeşitli ülkelerde inşaat sektöründe uygulanabilirliği araştırılan Hedef Maliyetleme tekniği, ülkemizdeki işletmelerin de ilgisini çekmiş ve uygulanmaya başlanmıştır. Bu tekniği kullanan ve kullanmayan işletmeler arasındaki farklılıkları göstermek amacıyla yaptığımız araştırma sonuçlarına göre Hedef Maliyetleme yöntemini kullanan işletmelerin kullanmayan işletmelere göre daha fazla tasarım odaklı ve geniş kapsamlı katılım anlayışına sahip oldukları, yaşam dönemince maliyetlerin azaltılmasına önem verdikleri ve değer zinciri üyelerine daha fazla odaklandıkları belirlenmiştir. Buna karşın bu tekniği kullanan işletmelerin yöntemin ilkelerinden fiyata göre maliyetleme ve müşteri odaklılık konularında kullanmayanlarla farklılık göstermedikleri saptanmıştır.

In order to be successful in an intense competition environment, businesses must meet with customer desires with the lowest cost and optimum time and quality. These circumstances have increased the importance of costs that controlled and managed by businesses. Thus, businesses have implemented strategic cost management, which provides the necessary cost information and helps to plan the costs. Different strategic cost management methods have been developed for businesses and one of these methods is Target Costing. The main purpose of this study is to test the applicability level of Target Costing in Turkish construction industry. Basic principles of strategic cost method are explained in the first part of the study. The theoretical framework of Target Costing is explained and the literature is reviewed both from Turkish and international sources in the second part of study. In the third and the final part of the study, the applicability level of Target Costing in Turkish construction industry is analyzed. According to the results of our analysis, studies carried out in several countries about the applicability of the target costing method in the construction industry have attracted the attention of businesses in our country in recent years. To illustrate the differences between the businesses that are using target costing and not using this method, we have conducted this research and according to the results; target costing firms are more design oriented, there is wide range participation to all processes, giving more attention to reduce product life cycle costing and they are giving more importance to the value chain members. However the businesses using target costing are not different about customer focus and price led costing from the businesses that don't use the method.