Küçük ve orta büyüklükteki işletmelerin ihracat davranışlarını etkileyen faktörlerin belirlenmesi: İzmir ilinde tekstil ve hazır giyim sektörüne yönelik bir uygulama

Abstract

İşletmeleri ihracata yönlendiren faktörler ve ihracat engelleri işletmelerin ihracat davranışlarını yönlendiren ve bu davranışlara şekil veren anahtar kavramlardır. Bu çalışmada İzmir ilinde tekstil ve hazır giyim sektöründe faaliyet gösteren KOBİ'lerin, ihracat yapmalarının önündeki engellerin ve bu işletmeleri ihracata yönlendiren faktörlerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu çalışma üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde KOBİ kavramı açıklanmış, Türkiye'de ve diğer bazı ülkelerde KOBİ'lerin yeri ve önemi hakkında bilgi verilmiştir. İkinci bölüm ihracat kavramı ve kapsamı ile ilgilidir. Bu bölümde KOBİ ihracat davranışlarını etkileyen ve yönlendiren unsurlar ile KOBİ'lerin karşılaştıkları ihracat engelleri detaylı bir şekilde açıklanmıştır. Üçüncü ve son bölüm işletmeleri ihracata yönlendiren faktörlerin ve ihracat önündeki engellerin etki düzeylerine ve birbiriyle olan ilişkilerine yönelik uygulama ve analiz kısımlarını içermektedir. Bu bölümde, İzmir ilinde faaliyet gösteren 90 adet tekstil ve hazır giyim işletmesi yetkilileri tarafından cevaplanan anketlerin verileri parametrik ve parametrik olmayan testler ile incelenmiştir. Analiz sonuçları genel hatlarıyla literatürle paralellik göstermiştir ve başlıca sonuçlar aşağıdaki gibidir: Ankete katılan işletmelerin ihracata yönlendiren çekici (proaktif) faktörlerden, ihracata yönlendiren itici (reaktif) faktörlere göre daha fazla etkilendikleri belirlenmiştir. Bu bilgi doğrultusunda işletmelerin Aktif İhracat Davranışına sahip olduğu söylenebilmektedir. Bununla birlikte, işletmelerin yüksek derecede önem verdikleri ihracat engellerinin bilgi odaklı ve finansal kaynaklı engeller olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Export stimulus and export barriers are the key concepts that drive and shape firms' export behaviours. In this study, it is aimed to investigate the export barriers and export stimulus of SMEs operated in textile and clothing industries in Izmir. This study consists of three sections. The first section explains the concept of SME and emphasizes the importance of SMEs in Turkey and some other countries. The second section is about the concept and scope of export. In this section, the factors that direct and influence SMEs export behaviours are described in detail. The third and the last section includes a field study on the topic. In this section, survey data gathered from 90 textile and clothing firms operated in Izmir, are analyzed by using parametric and non-parametric tests. It is found that many findings are in parallel with the regarding literature. It is determined that the firms participated in the survey, are more effected by proactive export stimulus factors than reactive export stimulus factors. Accordingly, it is stated that the responding firms have Active Export Behaviours. Additionally, it is concluded that export barriers highly perceived by these firms, are informational and financial oriented barriers.