H. 922 tarihli Adāb-ı Menāzil nüshasının çevriyazılı metni ve eserdeki Türkçe birleşik fiillerin yapı ve anlam incelemesi

Abstract

H. 922 Tarihli Ādāb-ı Menāzil Nüshasının Çevriyazılı Metni ve Eserdeki Türkçe Birleşik Fiillerin Yapı ve Anlam İncelemesi adını taşıyan bu çalışma, söz konusu Ādāb-ı Menāzil nüshasının çevriyazılı metninin oluşturulması ve eserdeki Türkçe birleşik fiillerin yapı ve anlam incelemesi esası üzerine kuruludur.Çalışma; Giriş, İnceleme, Metin, Sonuç ve Sözlük bölümlerinden oluşmaktadır. Giriş bölümünde, ilk olarak araştırmanın konusu, önemi, amacı ve yöntemi üzerinde duruldu. Daha sonra Ādāb-ı Menāzil ve müellifi hakkında bilgi verildi. İnceleme bölümünün başında birleşik fiil konusunda araştırmacıların yaptıkları tanım ve tasnifler ile ileri sürdükleri görüşler aktarılarak bunlarla ilgili bir değerlendirme yapıldı. İnceleme bölümünün devamında Ādāb-ı Menāzil'deki Türkçe birleşik fiillerin sınıflandırılması ile yapı ve anlam incelemesine yer verildi. Eserdeki Türkçe birleşik fiiller; isim+fiil kuruluşlu birleşik fiiller, fiil+ fiil kuruluşlu birleşik fiiller, fiilimsi+fiil kuruluşlu birleşik fiiller ve anlamca kaynaşmış-deyimleşmiş birleşik fiiller olarak sınıflandırıldı. Yapılan sınıflandırmada hem yapı hem de anlam dikkate alındı. Her başlık altında, eserdeki o gruba giren Türkçe birleşik fiillerin tamamı verilerek, bunların yapı ve anlam özelliklerine değinildi.Metin bölümünde Ādāb-ı Menāzil'in çevriyazılı metni yer almaktadır. Sözlük bölümünde ise, Ādāb-ı Menāzil'deki Türkçe birleşik fiillere ve anlamlarına yer verildi.Sonuç bölümünde, eser ve müellifi hakkında yapılan kısa değerlendirmenin yanı sıra eserdeki Türkçe birleşik fiillerin yapı ve anlam özelliklerine dair inceleme sonuçlarına yer verildi. Ādāb-ı Menāzil kadınlar için yazılmış bir ahlak, öğüt ve dinî bilgiler kitabıdır. Eser, üzerinde durulan her konuya dair ayet ve hadisler ile hikâye ve menkıbeler içermektedir. Ādāb-ı Menāzil oldukça zengin bir Türkçe birleşik fiil söz varlığına sahiptir. Özellikle anlamca kaynaşmış-deyimleşmiş birleşik fiiller eserde çokça kullanılmıştır. Eski Anadolu Türkçesi Dönemi'nin sonları ile Osmanlı Türkçesi Dönemi'nin başlarında yazılan Ādāb-ı Menāzil, Türkiye Türkçesi araştırmalarına pek çok yönden malzeme sunacak önemli bir eserdir.

This study titled as `The Transcription of Adab-ı Menazil Dated Hijri 922 and the Analysis of Structure and Meaning of the Turkish Compound Verbs in the Book` based on the formation of the transcription of Adab-ı Menazil text and the analysis of structure and meaning of Turkish compound verbs in the book.The study is consisted of introduction, analysis, text and conclusion. In the introduction section, the subject, the importance, the purpose, the method of the research are emphasized. Then the author of Adab-ı Menazil is introduced.At the beginning of analysis section, the descriptions and the classifications, the ideas that the researchers have cited are given and evaluated. In the continuation of analysis section, structure and meaning analysis and the classification of Turkish compound words in Adab-ı Menazil are presented. The compound verbs in the text are classified as noun+verb base compound verbs, verbs+verbs base compound verbs, verbal+verb base compound verbs, meaningly merged-forming idioms compund verbs. In the classification, both structure and meaning are taken into account. Under every title, all the verbs in the text in that classification are presented, and their charecteristics of structure and meaning are referred.In the text section there is a transcription of the Adab-ı Menazil. In the dictionary section the Turkish compound verbs and their meaings are presented.In the conclusion section, in addition to a brief evaluaiton of the book and the author, there is a conclusion of analysis of Turkish compound verbs' structure and meaning characteristics.Adab-ı Menazil was written for the women as a moral, advice, and a religious knowledge book. The book has religious tales, stories and hadiths and verses about every subject represented. Adab-ı Menazil has a very rich collection of Turkish compund words property. It is remarkable that there are so many meaningly-merged, becoming idiom compound verbs used in the book. Ādāb-ı Menāzil which was written between the end of the Old Turkish Anatolian period and the beginning of the Ottoman Turkish period could provide multi dimentional material for the Turkey Turkish reseaches.