Cengiz Dağcı ve Cengiz Aytmatov`un bazı romanlarında Ruslaştırma ve sömürü politikası olarak Kolhoz

Abstract

Çalışmamızda Sovyetler Birliği'nin tarihinde ve bu birliğin içinde yaşayan halkların kaderinde önemli yer tutan kolhoz sistemini ve bu sistemin nasıl Ruslaştırma ve sömürü politikası olarak kullanıldığını Cengiz Dağcı'nın ve Cengiz Aytmatov'un romanları (Onlar da İnsandı, O Topraklar Bizimdi, Elveda Gülsarı, Toprak Ana, Cemile) ışığında inceledik. Kolhoz sistemi her ne kadar tarımın kolektifleştirilmesiyle ilgili ekonomik bir sistem olarak adlandırılsa da aslında SSCB içerisinde yaşayan halkların özellikle de Rus olmayan halkların tüm hayatlarını etkilemiştir. Tarımın kolektifleştirilerek kolhozların kurulması, böylece toprak sisteminin değiştirilmesi aslında bir başlangıçtır. Bunu insanların kültürlerinin, dillerinin, geleneklerinin, milli duygularının, dini duygularının, eğitim hayatlarının, sanatlarının, edebiyatlarının, aile- arkadaşlık- akrabalık ilişkilerinin, düşünce yapılarının kısacası tüm benliklerinin değiştirilmesi izleyecektir. Çünkü Komünist Parti yönetimi SSCB içerisinde yaşayan tüm halkları özellikle Rus olmayanları hem maddi hem manevi yönden sömürerek sisteme asla karşı çıkmayan, rejim yanlısı, kendi milli kimliğini unutarak Ruslaşmış, karşılıksız çalışan, Komünizm ilkelerini sonuna kadar benimsemiş tek tip `mutlu Sovyet insanı` yaratmaya çalışmaktadır. Başta Stalin olmak üzere tüm Komünist Parti liderleri de bu yolda ilerlerken her şeyi mübah görmüşlerdir ve asla acıma duygusuna kapılmamışlardır. Çalışmamızın birinci bölümünde Sovyetler Birliği'nin ekonomi tarihine kısaca değindikten sonra kolhozların nasıl kurulduğunu anlattık. Daha sonrasında ise kuruluşundan yıkılışına kolhozların geçirdiği evrelerden bahsettik. Aytmatov ve Dağcı'nın hayatlarına, `sosyalist gerçekçilik` ve `mankurtlaştırma/iç sürgün` kavramlarına değindik. Sonra ise ele aldığımız romanların özetlerini verdik.İkinci bölümde kolhozların uygulamadaki işleyiş biçimini anlattık. Daha sonrasındaysa kolhozların ekonomik işlevinin yanında nasıl Ruslaştırma ve sömürü politikası olarak kullanıldığını Dağcı'nın ve Aytmatov'un yukarıda adı geçen eserlerinde karşılaştırmalı olarak inceledik. Bunu yaparken incelememizi `toprak yönetimi-siyaset`, `edebiyat-kültür-dil-basın-sanat-eğitim` ve `askeri-güvenlik` açılarından olmak üzere üç başlık altında ve eserlerden yaptığımız fişlemelerin ışığında yorumladık.Sonuç bölümünde ise çalışmamızı ana hatlarıyla değerlendirdik. Ek kısmında ise Dağcı'nın ve Aytmatov'un bazı eserlerinde kolhozla ilgili olan bölümlerden örnekler verdik.Anahtar Sözcükler: Cengiz Dağcı, Cengiz Aytmatov, kolhoz, sömürü, Ruslaştırma.

We investigated in the light of Cengiz Dağcı's and Cengiz Aytmatov's novels (Onlar da İnsandı, O Topraklar Bizimdi, Elveda Gülsarı, Toprak Ana, Cemile) that kolkhoz system which took part significantly for fate of communities who lived in this unity and this system was how to be used as Russianised and policy of exploitation. Kolkhoz system was whichever is being called economical system about collectivising of agriculture actually it infivenced whole life of community who lived in Soviet Union especially comunity who weren't Russian. Actually it was the beginning that farming kolkhoz by collectivising of agriculture so changing the territory system. These follow people whose cultures, languages, traditions, national feelings, religious feelings, educational lifes, arts, literature, family-friends and relative relationships, structure of thoughts shortly being changed their all individualism. Because Communist Party forced all people, especially non-Russian, to be Russian who live in USSR through exploiting them all both financially and emotionally. Moreover, this party has aimed to create a sole `to be pleased Soviet people` who accept all principles of Communism with no hesitation and work without getting any payment. All Communist Party leaders like Stalin accepted all ways permissible and never showed any commissseration through reaching this aim. In the first part of our study, we explained how kolkhozes were settled after touching briefly economical history of the Soviet Union. Later, we mentioned phases that kolkhozes passed from foundation to destruction. We refered Aytmatov's and Dağcı's lives and the terms `socialist realizm` and `mankurt`. Then, we gave the summary of the novels we mentioned. In the second part, we explained process of kolkhozes in real. Then, we studied comparatively how kolkhozes were used as Russianising and exploitation policy beside their economical function on above-mentioned works of Aytmatov and Dağcı, while doing that, we interpreted our study under the three headlines `land management-policy`, `literature-culture-language-media-art-education` and `military-security`. In the conclusion, we evaluated our study with the main lines. In the appendix, we gave examples from the related parts of some works of Aytmatov and Dağcı.Key Words: Cengiz Dağcı, Cengiz Aytmatov, kolkhoz, exploitation, Russianising.