Köy tasarım rehberleri: Kaş Bezirgan köyü,Camiyanı ve Cevizdibi mahalleleri önerisi

Abstract

Türkiye'de planlama hiyerarşisi, üst ölçekli stratejik bölge planlarından başlayarak alt ölçekte uygulama planlarına, hatta daha küçük ölçekte tasarım planlarına doğru giderek detaylanmaktadır. Planlamanın uygulanabilirliği ele alındığında; kırsal alanlar (köyler), kırsal planlama ile birlikte desteklenmesi gerektiği düşünülmektedir. Uygulama kısmında; kırsal planlama harici olan köylerin, köy ölçeğinde planlanmadığı ve köy-kent ilişkisinin zayıfladığı alanlarda, köyden şehre göçlerin arttığı ve şehirlerde yoğunluğa sebep olduğu bilinmektedir.1955'li yıllardan bu yana Türkiye'deki köylerde ekonomik, sosyal ve siyasal nedenler başta olmak üzere bir takım sorunlar nedeni ile devamlı olarak şehirler köylerden göç almaktadır. Göç, kent ölçeğinde yığılma kavramını ortaya çıkararak, köy kavramını da bitirmeye başlamaktadır. Köyler; geçimini sağlayamayan ve ekonomik ve sosyal ihtiyaçlarını karşılayamakta güçlük çeken insanların yaşam alanı haline gelmektedir.Bu tez çalışmasında; köylerin yaşatılması ve günden güne azalmalarının önlenmesi, ekonomik ve sosyal faaliyetlerin canlandırılması, kısaca köy yaşantısı kavramının sürdürülmesi için köy tasarım rehberi önerisi geliştirilmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla, köy tasarım rehberleri oluşturulması; kırsal planlama kavramını desteklemek, köylerin kendi içinde planlamasına yol gösterecek şekilde yapılmalıdır.Türkiye'nin; kırsal, köy kavramının yaşadığı/yaşamaya çalıştığı alanlarda uygulanan ve/veya uygulanmaya başlayan köyün mekansal karakterini korumak ve yaşatmak amaçlı her yere uygulanacak standartlar içermeyen ve köye has özellikleri ortaya çıkaran planlamaya yardımcı Köy Tasarım Rehberleri yapılması önem arz etmektedir.Bu amaçla üst ölçekli plan kararlarına göre yapılaşmaya ilişkin herhangi bir kısıtlaması olmayan, Likya yolu üzerinde yer alan Antalya il sınırları içerisindeki Kaş ilçesi Bezirgan Köyü'nde köy yaşantısını sürdürmek ve köyü planlamak amaçlı Köy Tasarım Rehberi (KTR) çalışması tezde önerilmiştir.Antalya ilinde örnek olarak seçilen Kaş Bezirgan Köy Tasarım Rehberi çalışmalarına ilk olarak köyde yaşayan insanlar ile birlikte bir arazi çalışması yapılmış ve yapılan bu arazi çalışması sonrasında köy halkına sorulan anket soruları yardımı ile köy ve köyhalkının kültürel özellikleri incelenmiştir. İkinci adımda ise alan çalışmaları; köyün analiz çalışmalarıyla devam ederek kat sayısı, bina durumları gibi analiz edilen veriler coğrafi bilgi sistemi (CBS) veri tabanına işlenerek arazi kullanım çalışması yapılmıştır. Bu analiz ve çalışmalar sonucunda köyün karakteristik özellikleri ve çalışmanın ilerleyen süreçlerinde köy halkıyla yapılan söyleşiler sonucunda köy tasarım rehberinin uygulanabilirliği ve elverişliliği araştırılarak Kaş Bezirgan Köy Tasarım Rehberi geliştirilmiştir.Türkiye'de, şu an yürürlükte olan, 3194 sayılı İmar Kanunu'nun 8. Maddesinin (ğ) bendinde; Köy Tasarım Rehberlerinin yapımı için yasal dayanak oluşturulmuştur.Sonuç olarak, bu çalışma kapsamında Antalya iline örnek teşkil edecek köy yaşantısı kavramını destekleyecek ve alana has özellikler ele alınarak uygulanabilir bir tasarım rehberi önerisi geliştirilmiştir.

The planning hierarchy in Turkey is gradually elaborated from high-scale strategic regional plans to sub-scale implementation plans or even smaller scale design plans. When the feasibility of planning is considered; rural areas (villages) need to be taken into consideration together with rural planning. In the application field; it is known that villagers, other than rural planning, are not planned on the proper scale and in the areas where the village-city relationship has become weaker. As a result, there has been an increase in rural migrants and density in the cities.Since 1955s, villagers in Turkey have been constantly migrating from villages to cities due to a number of problems, especially; based on economic, social and political reasons. Migration is one of the major drivers of ending the concept of the village by revealing the concept of agglomeration in the urban scale. Villages; it has become as a population of people who cannot afford their living and cannot afford their economic and social needs by their selves.The aim of this thesis is to keep village life and to strength economic and social activities, as well as to sustain the concept of village life. In this respect, it is necessary to support the concept of rural planning and to establish village design guides which will guide the planning of the villagers themselves.It is important to make Village Design Guides, which help Turkey to develop a plan that does not contain standards applicable to everywhere and protects the special character of the village, which is implemented / being implemented in the areas where rural / village concept lives / try to live.Within the scope of this thesis, the Village Design Guide (VDG) study is accomplished with the purpose of maintaining the village life and planning the village in Bezirgan Village of Kaş in the province of Antalya, which is located on the way of Lycia without any restrictions on the construction according to the upper scale plan decisions is proposed in the thesis.Kaş Bezirgan Village Design Guide, which was chosen as an example for Antalya province, was first studied with people living in the village and started to recognize thevillage with the help of survey questions asked to the villagers after this land study. In the second stage, the field studies continued with the analysis studies of the villages and the data analyzed such as the number of storeys and the building conditions were processed in the data base of the geographical information system (GIS) and the land use study was carried out. As a result of these analyzes and studies, Kaş Begirgan Village Design Guide has been developed by examining the feasibility and suitability of the village design guide as a result of the characteristics of the village and the interviews made with the villagers in the course of the work.Within the scope of Article 8 (ğ) of the Construction Law No. 3194, which is currently in force in Turkey, Legal basis for the construction of Village Design Guidelines has been established.As a result, in this study, a concept of village life which will be an example to Antalya province is highlighted and a practical design guide proposal has been developed by considering special characteristics of the area.