Üniversite I. lig voleybol oyuncularında denetim odağı ile başarı ve başarısızlık ilişkisinin araştırılması

Abstract

IV Ö&ET Bu araştırmanın amacı voleybol sporu ile uğraşan üniversiteli sporcuların denetim odağı ile basan ve başarısızlıkları arasındaki ilişkiyi araştırmak, voleybol sporcularının basan ve başansızlıklanm etkileyen nedenlerin tartışılmasına bilimsel yaklaşımlarla açıklama getirebilmektir. Araştırma 1999-2000 ve 2000-2001 öğretim yılında Üniversitelerarası I. Lig Voleybol Müsabakalanna katılan üniversitelerin takımlarında oynayan öğrencilerden elde edilmiştir. Bu çalışmada `Wingate Sport Achievement Responsibility Scala (WSARS)` (1) testi veri toplama aracı olarak kullamlmıştır. Hasırcı'nm (2) Türkçe'ye uyarladığı, geçerlilik ve güvenirlik çalışmasını yaptığı Takım Sporlan için `Sporda Başanmn Sorumluluğunu Alma Ölçeği (SBSÖ)` uygulanmıştır. Verilerin analizinde t-testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ve `Tukey-B Anlamlılık Testi` kullanılmıştır. Araştırma sonunda, yapılan müsabakalardan sonra sporcuların elde ettikleri sonuç ile ilgili olarak; maçm galibiyet ya da mağlubiyet ile bitmesi, cinsiyet, gelir düzeyi, üniversite takımlarında oynama yılı gibi faktörlerin sporcuların içsel ya da dışsal denetimli olmalannı etkilemediği, bunun yanı sıra yarışmacı yılı, yapılan spor dalından memnun olma durumu, sporcunun antrenmanlara devam durumu ve antrenörlere karşı tutumu gibi faktörlerin ise sporcuların içsel ya da dışsal denetimli olmalarım etkiledikleri görülmüştür. Anahtar kelimeler: Yüklemleme, içsel denetimlilik, dışsal denetimlilik, basan ve başansızlık.

SUMMARY The goal of this research is to study the relation between the locus of control with success and failure of the university athletes dealing with the sport of volleyball; and is to give a scientific approached explanation to the causes that effect the volleyball players' success and failure. The research is carried out from the data obtained from the students played in the teams of the universities participated in the Interuniversity I. League Volleyball Competition in the 1999-2000 and 2000-2001 academic year. In this study, `Wingate Sport Achievement Responsibility Scala (WSARS)` (1) test was used as a vehicle to gather the data. Developed by Hasırcı for Team Sports, `Sporda Başarının Sorumluluğunu Alma Ölçeği (SBSÖ)` was used. In the analysis of the data, t-test, one-side varience analysis (ANOVA) and `Tukey-B Meaningfulness Test` were used. The results were obtained from this study showed that score, gender, income, the peribol of the playing time at the university team did not effect the athletes' score after competition. On the other hend, competition time, sport type, training and relation between trainer and athlet effect the control mechanizm of the athletes. Key words: Attribution, internal control, external control, success and failure.