İlköğretim 7.sınıf sosyal bilgiler dersinde yansıtıcı düşünme etkinliklerinin öğrencilerin tarihsel okuryazarlık başarılarına ve tutumlarına etkisi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, yansıtıcı düşünme etkinlikleri ile hazırlanan öğretimin ilköğretim sosyal bilgiler dersi 7.sınıf öğrencilerinin tarihsel okuryazarlık başarılarına ve tutumlarına etkisini belirlemektir. Araştırmanın çalışma grubu, Sivas ili, X Ortaokulunda 7.sınıf sosyal bilgiler dersi 7/F sınıfı (kontrol grubu) ve 7/İ sınıfı (deney grubu) öğrencilerinden oluşmaktadır. Araştırma, öntest-sontest kontrol gruplu yarı deneysel bir çalışmadır. Araştırmada ilk olarak, kişisel bilgi formu uygulanmıştır. Deneysel işlem öncesinde ve sonrasında, araştırmacı tarafından geliştirilen Tarihsel Okuryazarlık Başarı Testi ve Keçe, (2013) tarafından geliştirilen tarihsel okuryazarlık tutum ölçeği kullanılmıştır.Çalışmamızda deney grubuna yansıtıcı düşünme odaklı öğretim uygulanırken kontrol grubuna 2015 MEB sosyal bilgiler dersi öğretim programında önerilen öğretim uygulanmıştır. Çalışma gruplarının test puanları normal dağılım göstermiştir. Parametrik varsayımlar karşılandığı için, verilerin analizinde parametrik analiz tekniğinden faydalanılmıştır. Çalışmada, ilişkili (bağımlı) ve ilişkisiz (bağımsız) örneklemler t-testinden yararlanılmıştır. Veriler, bilgisayar paket programı ile analiz edilmiştir.Araştırmanın nihayetinde, yansıtıcı düşünme etkinliklerinin kullanıldığı deney grubu öğrencilerinin tarihsel okuryazarlığa yönelik tutumları ve tarihsel okuryazarlık başarıları kontrol grubu öğrencilerine oranla daha olumlu bulunmuştur. Deney grubu öğrencileri tarihsel okuryazarlığın alt boyutlarından; tarihsel olaylar bilgisi, tarihsel dili anlama becerisi, kronolojik düşünme becerisi, bilgi iletişim teknolojilerini kullanma becerisi, geçmiş ile günümüzü ilişkilendirebilme becerisi, çelişkili yorumları ayırt edebilme becerisi, tarihi olayları konu edinen sanat yapıtlarını okuma/dinleme/izleme becerisi, neden-sonuç ilişkisi kurabilme becerisi ve özellikle tarihsel empati becerisi açısından, kontrol grubuna oranla daha başarılı bulunmuştur. Araştırmanın ortaya koyduğu bulgular ışığında, yansıtıcı düşünme yaklaşımına gore işlenen dersin, öğrencilerin tarihsel okuryazarlık tutumlarına olumlu etkisinde ve öğrencilerin tarihsel okuryazarlık başarılarının artmasında programda önerilen öğretimden daha fazla etkili olduğu görülmüştür.Anahtar Kelimeler: Sosyal Bilgiler Öğretimi, Yansıtıcı Düşünme, Tarihsel Okuryazarlık, Başarı ve Tutum.

The aim of this study is to determine the effect of teaching with reflective thinking practices on 7th grade students' historical literacy achievement and attitudes. The study group of the study consisted of 7F class (control group) and 7I class (experimental group) students in 7th grade Social Sciences Course in Sivas, X Middle School. This is a quasi-experimental study with pretest-posttest control group. At the beginning of the research, personal information form was applied. Before and after the experimental procedure, the Historical Literacy Achievement Test developed by the researcher and the Historical Literacy Attitude Scale developed by Keçe, M. (2013) were used. As experimental procedure, reflective thinking practices were applied to experimental group and the control group was given the recommended instruction in the program. Since the test scores of the study groups were normally distributed and parametric assumptions were met, parametric analysis technique was used to analyze the data. Relevant (dependent) samples and unrelated (independent) samples t-test were used in the study. Data were analyzed by computer package program.At the end of the study, experimental group students' attitudes towards historical literacy and historical literacy achievements were found to be more positive than the control group students. Experimental group students were found to be more successful than the control group at the sub-dimensions of Historical Literacy; Knowledge of Historical Events, Ability to Comprehend Historical Language, Chronological Thinking Skills, Ability to Use Information Communication Technologies, Ability to Relate Past to Present, Ability to Distinguish Contradictory Interpretations, Ability to Read / Listening / Monitoring of Art Works Subject to Historical Events, Ability to Establish Cause-Effect Relationship and especially in terms of Historical Empathy Skills.In the light of the findings of the study, it was seen that the course, which was conducted according to the reflective thinking approach, had more positive effect in the students' historical literacy attitudes and more effective in increasing students' historical literacy success than the recommended instruction in the program.Keywords: Social Studies Education, Reflective Thinking, Historical Literacy, Success and Attitude.