Öğretim elemanlarında sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve yaşam kalitesinin incelenmesi

Abstract

Amaç:Celal Bayar Üniversitesinde görev yapan öğretim elemanlarının, cinsiyet ve statüsü temel alınarak sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının ve yaşam kalitesinin durumunun ortaya çıkarılması ve alt boyutları arasındaki ilişkinin tespit edilmesi amaçlanmaktadır.Gereç ve Yöntem: Araştırmanın evrenini, Manisa Celal Bayar Üniversitesinde görev yapan toplam 1585 öğretim elemanı, örneklemini ise evrenden anketleri doldurmayı kabul eden gönüllü 277 (119 kadın, 158 erkek) öğretim elemanı oluşturmaktadır. Öğretim elemanlarının sağlıklı yaşam biçimi davranışlarını belirlemek için Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği II, yaşam kalitelerini belirlemek için SF-36 (Short Form-36, Yaşam Kalitesini Değerlendirme Anketi) kullanılmıştır. Veriler SPSS 18.0 (Statistical Package for the Social Sciences 18.0) programı ile analiz edilmiştir. Tüm testler için anlamlılık düzeyi (p<,05) ve (p<,01) olarak alınmıştır. Verilerin analizinde Yüzde, Frekans, T-Testi, ANOVA, Tukey Testi ve Korelasyon analizi kullanılmıştır.Bulgular:Elde edilen bulgulara göre; öğretim elemanlarının (%81,9) rekreatif faaliyetlere ve (%72,9) fiziksel aktivitelere katılmadıkları belirlenmiştir. Araştırmaya katılan öğretim elemanlarının SYBD II toplam puanı (131,10+19,97) olarak saptanmıştır. Kadın ve Erkek öğretim elemanlarında en yüksek puan ortalamasının manevi gelişim en düşük puan ortalamasının ise fiziksel aktivite alt boyutuna ait olduğu belirlenmiştir. Cinsiyete göre yaşam kalitesi düzeyleri ele alındığında her bir alt boyutta fiziksel(81,76+14,09) ve mental(70,47+18,32) sağlık skorlarında erkek öğretim elemanlarının kadın öğretim elemanlarına göre yüksek olduğu tespit edilmiştir. Kadın öğretim elemanlarının kişilerarası ilişkiler, beslenme ve alt boyutlarının ortalamalarının erkeklere göre daha yüksek olduğu görülmektedir. Manisa CBÜ doçent statüsünde görev yapan öğretim elemanları ile öğretim görevlisi statüsünde görev yapan öğretim elemanları arasında genel sağlık alt boyutunda istatistiksel yönden anlamlı farklılık bulunmuştur. SYBD II alt boyutları arasındaki korelasyon değerleri incelendiğinde 'Stres Yönetimi' alt boyutu ile SYBD II toplam puanı arasındaki ilişkinin, pozitif yönde çok yüksek(r=,800; p<,01) olduğu saptanmıştır. SYBD II'nin her bir alt boyutu ile 'Genel Sağlık', 'Canlılık' ve Mental Sağlık' alt boyutları arasında istatistiksel olarak anlamlı ve pozitif bir ilişki tespit edilmiştir. Sonuçlar: Araştırma sonucunda; sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının alt boyutu olan stres yönetiminin öğretim elemanlarının yaşam kaliteleriyle yüksek düzeyde ilişkili olduğu görülmüştür.

Purpose: The aim of this study is to determine the relationship between sub-dimensions of healthy lifestyle and life quality and to reveal this based on instructor's gender and status at Celal Bayar University.Material and Method: Population of the study is comprised of 1585 instructors and sample of the study is comprised of 277 (119 female, 158 Male) volunteer instructors who accept to fill out questionnaire at ManisaCelal Bayar University. Healthy Lifestyle Behaviors Scale II was used in order to specify instructors' healthy lifestyle behaviors and SF-36 (Short Form -36, Questionnaire of Life Quality Assessment) was used in order to specify Life Qualities of instructors. Data obtained from the questionnaires was analyzed with SPSS 18.0 (Statistical Package for the Social Sciences 18.0). The significance level for all tests was (p<,05) and (p<,01). While analyzing the data, Percentage, Frequency, Tukey Test, ANOVA and Correlation Analysis were used. Findings: According to the findings, of the instructors surveyed, (% 81,9) do not join recreative activities and (%72,9) do not join Physical activites. Total SYBD II Score of instructors participating in this survey is (131,10+19,97). It was determined that Highest Score average of instructors (Male, Female) was moral development while lowest score average was sub-dimension of physical activity. When life quality levels were taken into account according to gender,It was determined that Male instructors' physical health scores(81,76+14,09) and mental health scores(70,47+18,32) were higher than female instructors'.It is seen that avarage of Female instructors' interpersonel relations, nutrition and sub-dimensions is higher than male instructors. It was found that there was sitatistically significant difference in general health sub-dimensions between instructors and lecturers working as Associate professors at Manisa Celal Bayar University. When correlation rates among SYBD II sub-dimensions are examined, It is comfirmed that there is positive and strong relation (r=,800; p<,01) between Stress Management's sub-dimensions and total SYBD II score. There is a significant relation statistically between each sub-dimensions of SYBD II and sub-dimensions of General Health, Vitality and Mental .Conclusion: As a Consequence of this study; we found out that stress management which is a sub-dimension of lifestyle behaviors has a strong relation with instructors' life quality.