Borlu çimentolar

Abstract

ÖZET Dünya toplam bor rezervlerinin %65'i Türkiye'de bulunmaktadır. Zengin bor kaynaklarına sahip olan Türkiye'de bor endüstrisi giderek gelişmektedir. Bu gelişmeye parelel olarak bor endüstri atıklarının çevreye zararlı etkileri ortaya çıkmıştır. Bu atıkların değerlendirilmesi konusunda yeterince bilimsel araştırmalar yapıldığını söylemek mümkün değildir. Özellikle bor ihtiva eden atıklar yaşayan organizmalar üzerinde zararları bulunmaktadır. Atıkların denizlere ve göllere boşaltılması durumunda suda yaşayan canlılara, zirai sulamada kullanılması durumunda ise bitkilere çok büyük zararlı etkileri olmaktadır. Bu çalışmada, zengin kolemanit yataklarının yer aldığı ve kolemanit zenginleştirme işlemlerinin yapıldığı Küthya-Emet-Espey'de bulunan konsantratörün, 25 mm. elekaltı atığı ile atık göletinden alınan numunelerin, çimento endüstrisine bir katkı maddesi olarak değerlendirilmesi araştırılmıştır. Bu amaçla farklı oranlarda atık, Portland, ve Traslı çimento içerisine katılarak fiziksel ve kimyasal çimento testleri uygulanmış ve Türk Standartları ile karşılaştmlmıştır. Yukarıda bahsedilen atıkların Portland ve Traslı Çimentolar için bir katkı maddesi olabileceği sonucuna varılmıştır. iv

SUMMARY There is 65 % of total boron resources of the world in Turkey. Turkey which has rich boron resources, boron industry is developing continuously. Depending on this parallel development, the harmfull effects of boron industry wastes to environment have been occurred. It isn't possible to say that scientific researches related to the recycle of disposes for these purposes have not sufficiently done. Especially, boron containing wastes have harmfull effects on the living organism. In case of discharging wastes into the lakes and sea, its poisonous effects are observed on animals living in water, on plants by using agricultural watering. In this work, rich colemanitte ores placed in Kütahya zone, its richment operations were made in Kütahya-Emet-Espey concentrator. Samples taken from 25 mm undersieve waste and waste lake were investigated as additive material in cement industry. For this purpose different rates of waste were added in Portland and Trass cements. Physical and chemical tests performed on Portland and Trass cement blends and the results were compared with Turkish Standards. It was concluded that wastes can be used as and additive material for Portland and Trass cements.