Manisa ilinde ve ilçelerinde Leishmaniasis`in vektörü olan kum sineği türlerinin (Psychodidae: Phlebotomine: Phlebotomus sp.) araştırılması

Abstract

Türkiye Asya ve Avrupa kıtaları arasında köprü görevi üstlendiğinden Leishmaniasis epidemiyolojisi açısından önemli ekolojik ve klimatik özelliklere sahiptir. Türkiye' de hem Visseral Leishmaniasis (VL) hem de Kutanöz Leishmaniasis (KL) görülmektedir. Leishmania infantum' un neden olduğu VL, Leishmania tropica' nın neden olduğu KL. Phelebotomus(P) neglectus ve P. syriacus leishmaniasisin muhtemel vektörü olarak kabul edilirken köpeklerde L. infantum' un doğadaki rezervuarlarıdır. Aynı zamanda Türkiye'nin batı kısımlarında P. similis'in L. tropica'nın vektörü olduğundan şüphelenilmektedir. VL Ege, Akdeniz ve İç Anadolu Bölgelerinde sporadik olarak görülürken, KL ise Güney Doğu Anadolu, Akdeniz ve Ege Bölgelerinde endemiktir. Akdeniz Bölgesinde P. sergenti, P. papatasi, P. neglectus, P. alexandri, P. tobbi, P. perfiliewi ve P. simici VL ve KL'nin olası vektörleridir. Manisa İli Türkiye'nin batısında bulunduğu için hem VL hem de KL açısından endemiktir.Bu çalışma Manisa İl Sağlık Müdürlüğüne başvuran hastaların yaşadığı köyler baz alınarak tamamlandı. Çalışma vektörlerin hastalığı bulaştırma mevsiminde iki dönemde tamamlanmıştır. Manisa İli ve çevre köylerde toplam 11 lokaliteye tuzaklar yerleştirilmiştir. On iki gece boyunca toplam 114 ışıklı tuzak ve 500 yağlı kağıt tuzağı kullanılarak 964 (631 ? ve 333 ?) adet kum sineği yakalanmıştır. Kum sineği türleri tayin anahtarları kullanılarak tespit edilmiştir. Toplam da 7 Phlebotomus türü ve 2 Sergentomyia türü edilmiştir; P. papatasi (%32,4), P. alexandri (%4,8), P. similis (%6,4), P. neglectus/ syriacus (%26,5), P. tobbi (%15,8), P. perfiliewi (%12), P. simici (%0,8), S. dentata ve S. minuta (%0,6). P.papatasi genel olarak ve tek tek tüm yerleşim birimlerinde en baskın tuür olarak bulunmuştur. Ayrıca yedi yeni tür Manisa'da ilk defa gösterilmiştir (P. similis, P. neglectus/syriacus, P. tobbi, P. perfiliewi, P. simici, S. dentata, S. minuta).Anahtar Kelimeler: Manisa, kum sineği, Phlebotomus papatasi, Sergentomyia, leishmaniasis, vektör.

Leishmaniases are widespread in most countries in the Mediterranean Basin, including Turkey. Two forms are observed in Turkey; Leishmania infantum is responsible from visceral leishmaniasis (VL), and L. tropica causes cutaneous leishmaniasis (CL). Phlebotomus neglectus and P. syriacus are considered to be the probable vectors, and dogs are the main reservoir of L. infantum, while P. similis is the main suspected vector of L. tropica in western part of Turkey. VL is sporadically seen mainly in the Aegean, Mediterranean, and Central Anatolia Regions, but CL is endemic, especially in the Southeastern, Mediterranean and Western Regions. In Turkey, P. sergenti, P. papatasi, P. neglectus, P. alexandri, P. tobbi, P. perfiliewi, and P. simici have been found in Aegean Region and they are considered as the probable vectors of Leishmania parasite causing VL and CL leishmaniasis. Manisa province is located in the western part of Turkey and endemic for both diseases.The study was performed in 11 villages of Manisa province, in the transmission season of 2009 and 2010. We collected 964 (631 ? and 333 ?) sand fly specimens using 114 light traps and 500 sticky paper in 12 nights. The identification of the species was done using several keys and previous drawings. A total of 7 Phlebotomus species and 2 Sergentomyia species were identified as followed; P. papatasi (32.4%), P. alexandri (4.8%), P. similis (6.4%), P. neglectus/syriacus (26.5%), P. tobbi (15.8%), P. perfiliewi (12%), P. simici (0.8%), S. dentata and S. minuta (0.6%). In general and in all individual settlements, P.papatasi was found to be dominant species. And, seven species (P. similis, P. neglectus/syriacus, P. tobbi, P. perfiliewi, P. simici, S. dentata, S. minuta) were reported first time in Manisa province.Keywords: Manisa, sand fly, Phlebotomus papatasi, Sergentomyia, leishmaniasis, vector.