Nöroşirurji yoğun bakım hastalarında uygulanan derin ve yüzeyel endotrakeal aspirasyonun hemodinamik parametreler ve ağrı üzerine etkileri

Abstract

Ameliyat sonrası nöroşirurji hastalarında uygulanan endotrakeal entübasyon uygulaması ve mekanik ventilasyon tedavi edici olmakla birlikte komplikasyon riskini artırmaktadır. Mekanik ventilatöre bağlı nöroşirurji hastalarına uygulanan bakım hizmetlerinden, özellikle pozisyon verme ve derin endotrakeal aspirasyon işlemi hastalarda kafa içi basıncının (KİBA) artmasına neden olabilmektedir. Bu nedenle, derin ve yüzeyel endotrakeal aspirasyon uygulaması sırasında ve sonrasında hastanın hemodinamik bulgularında oluşabilecek değişikliklerin yakından izlenmesi ve sonuçların karşılaştırılarak değerlendirilmesi gereklidir. Araştırma, ameliyat sonrası dönemde mekanik ventilatöre bağlı nöroşirurji hastalarında uygulanan derin ve yüzeyel endotrakeal aspirasyon uygulamalarının arteriyel kan basıncı, kalp atım hızı, vücut ısısı, solunum sayısı, oksijen satürasyon düzeyi ve ağrı üzerine etkilerini belirlemek amacıyla, randomize kontrollü deneysel araştırma olarak gerçekleştirildi. Araştırmada, 01/09/2015-01/11/2016 tarihleri arasında açık sistem endotrakeal aspirasyon yöntemi ile 37 hastaya derin endotrakeal aspirasyon, 37 hastaya yüzeyel endotrakeal aspirasyon uygulandı. Endotrakeal aspirasyon öncesi, sonrası 1. dk, 5. dk ve 30. dk' da hastaların arteriyel kan basınçları, kalp atım hızları, vücut ısısı, solunum sayıları, SpO2 değerleri ve ağrı durumları değerlendirilerek karşılaştırıldı. Veriler, SPSS 16.0 programında tanımlayıcı istatiksel yöntemlerin yanı sıra bağımsız değişkenlerde t testi, tekrarlayıcı ölçümlerde iki yönlü ANOVA ile değerlendirildi. Elde edilen bulgular 0.05 anlamlılık düzeyinde yorumlandı.Araştırmada; uygulanan derin ve yüzeyel endotrakeal aspirasyon yöntemleri arasında klinik ve istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulunmadığı, ancak endotrakeal aspirasyon uygulaması öncesi ve uygulamadan 30 dk sonrası hastalardaki değerler karşılaştırıldığında; yüzeyel endotrakeal aspirasyonun az farklarla derin endotrakeal aspirasyona göre hastaların sistolik ve diyastolik arteriyel kan basınçlarında, kalp atım hızında daha az değişikliklere neden olduğu, oksijenasyon düzeyinde daha olumlu etkisinin gözlendiği, daha az travmatik olduğu ve hastada daha az ağrıya neden olduğu belirlendi. Ayrıca derin endotrakeal aspirasyondan sonra 1. dk' da hastaların sistolik ve diyastolik arteriyel kan basınçlarının, kalp atım hızlarının, solunum sayılarının ve deneyimledikleri ağrı şiddetinin daha fazla arttığı da gözlemlendi.

In spite of being therapeutic, postoperative endotracheal intubation and mechanical ventilation applied to neurosurgery patients increase complication risk. Of nursing services applied to ventilated neurosurgery patients, especially patient positioning and deep endotracheal suctioning may lead intracranial pressure(ICP) in patients to increase. Therefore, during and after shallow and deep endotracheal suctioning, probable changes in patients hemodynamic symptoms must be examined closely and results must be evaluated comparingly.This research was conducted as a randomized controlled experimental trial to determine the effects of postoperative shallow and deep endotracheal suctioning applied to ventilated neurosurgery patients on arterial blood pressure, pulse rate, body temperature, respiration rate, oxygen saturation level and pain. In the research, between the dates of 09/01/2015 and 11/01/2016 with the method of open system suctioning shallow endotracheal suctioning was performed in 37 patients and deep endotracheal suctioning was also performed in 37 patients. At the 1st, 5th and 30th minutes of pre and post endotracheal suctioning arterial blood pressure, pulse rate, body temperature, respiration rate, SpO2 levels and pain status of patients were compared evaluatingly. Findings were evaluated with SPSS 16.0 program in addition to t-test for independent variables and two way ANOVA for repeated measurements. The results obtained were interpreted in accordance with 0.05 significance level.In the research, there wasn't detected any clinically and statistically significant difference between performed shallow and deep endotracheal suctioning methods. Yet, when patients' 30 minutes pre and post endotracheal suctioning values were compared, it was found that shallow endotracheal suctioning slightly causes less changes in patients' systolic and diastolic arterial blood pressures and pulse rates, has more postive impact on oxygenation level, is less traumatic and causes less pain in patients compared to deep endotracheal suctioning. Furthermore, at the 1st minute after deep endotracheal suctioning, it was observed that patients' systolic and diastolic arterial blood pressures, pulse rates, respiration rates and the pain experienced increased more.