Mizah tarzlarının ve çeşitli kişilik özelliklerinin yaratıcılığa etkisi

Abstract

Mizah ve yaratıcılık arasındaki ilişki literatürde genellikle dolaylı bir ilişki olarak geçmektedir. Doğrudan mizahi öğelere maruz kalmanın yaratıcılığa ne gibi etkileri olduğu ise çok az incelenmiş bir konudur. Önceki çalışmalar genellikle kuramsal temellerde kalmış olup, mizah üretiminde yaratıcılığın etkisi üzerine yoğunlaşmıştır. Ayrıca mizahın ve yaratıcılığın bireysel farklılıklara göre değiştiği de pek çok çalışmada rapor edilmiştir. Mevcut çalışmada mizahın yaratıcılığa doğrudan etkisi ve bu etkide kişilik özelliklerinin rolünü incelemek amacıyla iki deney yapılmıştır. Çalışmanın birinci deneyinde çeşitli mizah tarzlarına (kendini yıkıcı mizah ve kendini geliştirici mizah) ait görseller katılımcılara sunulmuştur. Bu görselleri inceleyen farklı koşullardaki katılımcılardan daha sonra yaratıcılık görevinde bir su bardağını kaç farklı şekilde kullanabileceklerine ilişkin düşünceler üretmeleri istenmiştir. Deney sonucunda karikatürlere maruz kalmanın kontrol grubuna göre yaratıcılığı artırdığı ortaya koyulmuştur. Ayrıca deneyime açıklığın ve dışadönüklüğün, mizah tarzlarının yaratıcılığa etkisinde düzenleyici rolleri tespit edilmiştir. Kişilik özellikleriyle ilişkili olmayan mizah tarzlarının, ilgili kişilik özelliğinin yaratıcılık üzerindeki etkisini güçlendirdiği bulunmuştur.İkinci deneyde mizah tarzları ile dışadönüklük özelliği de manipüle edilmiştir. Birinci deneydekine benzer yöntemlerin uygulandığı bu deneyde birinci deneydeki bulgular tekrar edilmiştir. Ayrıca, içedönük bireylerde dışadönüklükle ilişkili karikatürlerin yaratıcılığı artırdığı bulunurken, dışadönük bireylerde bu karikatürlerin yaratıcılığı azalttığı bulunmuştur.Çalışmanın sonuçları mizah ile yaratıcılık arasındaki ilişkinin literatürdeki boşluğuna ışık tutmaktadır. Bunun yanında mizah tarzlarının manipülasyonuyla ilgili sınırlı çalışmalardan biridir. Ayrıca sonraki çalışmalar için uygulamaya yönelik bazı doğurgular taşımaktadır.

The relationship between humor and creativity is assumed to be an indirect relationship in the literature. The effect of direct exposure to humor on creativity has been the subject of very few studies. Previous studies have generally remained on the theoretical basis and focused on the impact of creativity in humor production. In addition, many studies have reported that humor and creativity vary depending on individual differences. In the present study, the two experiments were conducted to investigate the direct effect of humor on creativity and the role of personality traits in this effect.In the first experiment of the study, the images of various humor styles (self-defeating humor vs. self-enhancing humor) were presented to the participants. The participants in different conditions examining these visuals were then asked to generate ideas about how many different ways they could use a cup of water in their creativity task. As a result of the experiment, it was found that exposure to cartoons increased creativity compared to the control group. In addition, the moderator roles of openness to experience and extraversion on the effect of humor styles on creativity were evident. It was found that the humor styles which not correlated with particular personality traits enhanced the effect of these personality traits on creativity.In the second experiment, the extraversion trait and humor styles were manipulated. In this experiment, in which similar methods in the first experiment were applied, the findings of the first experiment were repeated. Furthermore, for the introverted individuals, the extraversion-related cartoons were found to increase creativity, whereas, these cartoons were found to reduce creativity for the extraverted individuals.The results of the study shed light on the gap between the humor and creativity in the literature. Besides, it is one of the unique studies concerning the manipulation of humor styles. It also has some practical implications for subsequent studies.