1990`lardan 2000`lere Türkiye`nin toplumsal dönüşümüne yeniden bakmak: Açık toplum inşası

Abstract

Türk modernleşmesi yaklaşık bir buçuk asırlık bir geçmişe sahiptir. Dönemselpolitikalardan doğrudan etkilenerek toplumsal inşa sürecinde de etkin bir rol almıştır.Özellikle 1980'lerde liberal ekonomiye geçişle ve 1990'larda sınıfsal, ekonomik,kültürel yapıda ve anlayışta yoğun bir değişim gerçekleşmiştir. Ortak inanış, 1990'larda,kent toplumunun daha belirgin hale gelmesiyle, ulusal kimliğe entegre olmak yerine,kabuğunu kırmak isteyen, tüketimci ve sınıfsal yükseliş arayan yeni bir sosyal yapınınortaya çıktığı yönündedir. Bu durum, toplumsal hareketler, yerel kimlikler ve ortayaçıkan kültürlerle daha belirgin hale gelmiştir. 2000'li yıllar ise kitlesel düzeyde yoğunsınıfsal geçişlerin yaşandığı ve tüketimciliğin arttığı dönem olarak dikkat çekmektedir.Bu çalışmada 1990'ların Türkiye'sinde yaşanan toplumsal olgular için tüketimtoplumu, mekânsal ayrışma yeni toplumsal hareketler temelinde yol gösterici olduğudüşünülen Popper'ın 'açık toplum' kavramı bir çözümleme aracı olarak kullanılmıştır.Böylelikle 1980'lerden 2000'li yıllara kadar olan sürecin Türkiye'de şeffaf,denetlenebilir ve bireysel özgürlüğe önem veren bir açık toplum örneği olup olmadığısorgulanmıştır.

Turkish modernization has a history of about one and a half centuries. It wasdirectly influenced by the periodic policies and took an active role in the socialconstruction process. By adopting liberal economy in the 1980s and 1990s, there hasbeen an intense change in class, economic, cultural structure and understanding. Thecommon belief is that in the 1990s, when the urban society became more evident, thereemerged a new social structure who, instead of being integrated into national identity,wanted to break its crust, were consumerist and sought class rise. This became morevisible through social movements, local identities and cultures emerged. As for the2000s, it is noteworthy that these were the years when there were large class transitionsand increased consumerism.In this study, Popper's 'open society' concept, which is thought to be guiding tounderstand the social phenomenon experienced in Turkey in the 1990s, was used as ananalysis tool. For this analysis, certain terms such as consumer society, spatialsegregation and new social movements were investigated. Thus, the process from1980's to 2000's in Turkey have been investigated in terms of whether it is an exampleof open society which gave importance to individual freedom, transparent, inspectable.