Bolu`da yaşlı ihmal ve istismarını anlamaya yönelik nitel bir araştırma

Abstract

Sanayileşmeye bağlı olarak yaşanan modernleşme süreci toplum düzeninde birtakım değişikliklere neden olmuştur. Bu değişikliklerden en çok etkilenen gruplardan biri de yaşlılardır. Kentleşme, kadının iş yaşamında daha görünür olması, çekirdek aile biçiminin yaygınlaşması gibi durumlar yaşlıda rol kaybına ve statü düşüşüne neden olmuştur. Hem yaşlının toplumdaki sosyo-kültürel değişimi, hem de artan yaşlı nüfusu yaşlılık ile ilgili pek çok sorunu gündeme getirmektedir. Bunlardan biri de yaşlıya yönelik ihmal ve istismardır. Bu araştırmada Bolu il merkezinde ailesiyle birlikte ya da tek başına yaşayan 65 yaş ve üstü, üç farklı sosyo-ekonomik düzeye sahip mahallelerden seçilen 72 yaşlı ile görüşme yapılarak yaşlılara yönelik ihmal ve istismarın olup olmadığını belirlemek, ihmal ve istismar durumu mevcut ise görülen ihmal ve istismar çeşitlerini tespit edip ihmal ve istismarın nedenlerinin, yaş, cinsiyet, medeni durum, sosyo-ekonomik düzey vb. değişkenlerle ilişkisini ortaya koymak amaçlanmıştır. Araştırma sonucunda Bolu ilinin geçiş toplumu özelliği gösterdiği, bir yandan gelişime ve modernleşmeye açık bir kültürel yapısı varken, bir yandan da geleneklerine bağlı, yaşlısına değer veren ve yaşlının toplumdaki saygıdeğer konumunu korumaya çalışan bir toplum yapısı olduğu görülmüştür. Çalışmada araştırma sorularına cevap bulunmuş olup ihmal ve istismarın bu değişkenlerle ilişkisi ortaya konmuştur. Çoğunlukla konuşulmaktan dahi kaçınılan ve gizli tutulmaya çalışılan ihmal ve istismar konusuna yönelik çalışmalara ihtiyaç duyulmaktadır. Bu çalışma Bolu ilinde yaşlılarda ihmal ve istismarı anlamaya yönelik ilk çalışma olma özelliğini taşımaktadır.

The modernization process due to industrialization has caused some changes in the social order. One of the groups most affected by these changes is the elderly. Both the socio-cultural change in the elderly and the growing elderly population raise many problems related to old age. In this study, 72 elderly people aged 65 years and over living in Bolu city center with their families and three different socio-economic neighborhoods are interviewed. To determine whether there is neglect and abuse for the elderly, neglect and abuse types of neglect and abuse, age, gender, marital status, socio-economic level and so on. It is aimed to reveal the relationship with variables. As a result of the research, it is seen that Bolu province has a transition society and on the one hand it has a cultural structure open to development and modernization; on the other hand, it is seen that there is a social structure that depends on traditions, values the elderly and tries to maintain the respectable position of the elderly in the society. In the study, answers to the research questions were found and the relation of neglect and abuse with these variables was revealed. There is a need for studies on neglect and exploitation, which are often avoided to be discussed and attempted to be kept confidential. This study is the first study to understand the neglect and abuse in the elderly in Bolu.