Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan çocukların bazı bilişsel süreçlerinin arttırılmasına yönelik eğitim programının etkililiği

Abstract

Geçmiş yıllardan günümüze kadar farklı isimlerle anılmış olan dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu çocukluk döneminde en sık karşılaşılan bozukluklardandır. Dikkat eksikliği ve hiperaktivite; dikkat, konsantrasyon, aşırı hareketlilik ve dürtüsel davranış sorunları ile ilişkilendirilmektedir. Bu tez çalışmasında dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan çocukların dikkat ve bellek performanslarının arttırılmasına yönelik bir eğitim programı hazırlanmıştır. Araştırmanın temel amacı dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan çocukların dikkat, kısa süreli bellek ve çağrışımsal bellek performanslarının uygulanan eğitim programı ile arttırılmasıdır.Araştırmaya özel bir kliniğe başvuran 7-11 yaşları arasında dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu tanısı koyulmuş 24 öğrenci dahil edilmiştir. Araştırmada ön-test- son-test deneysel desen kullanılmıştır. Katılımcılar ortak olarak alınan ilk ölçümün ardından dikkat, kısa süreli bellek ve çağrışımsal bellek gruplarına ayrılmış ve her gruba 3 hafta süren eğitimler verilmiştir. 3 haftanın sonunda son-test alınmıştır. Araştırmanın ikinci kısmında, katılımcılar farklı gruplara dahil edilmiş ve yine 3 hafta süren eğitim verildikten sonra son-test alınmıştır.Araştırma sonuçları incelendiğinde dikkat, kısa süreli bellek ve çağrışımsal bellek eğitimi almış olmanın toplam performans açısından anlamlı bir farklılık göstermediği görülmüştür. Buna ek olarak dikkat eğitimi alan grubun dikkat performansında, kısa süreli bellek eğitimi alan grubun kısa süreli bellek performansında ve çağrışımsal bellek eğitimi alan grubun çağrışımsal bellek performansında anlamlı farklılık olmamasına rağmen, ortalamaların daha yüksek olma eğiliminde olduğu görülmüştür.Dikkat, kısa süreli bellek ve çağrışımsal bellek eğitimi almış olmanın genel performans üzerine olumlu etkisi olmadığı görülmüştür. Buna ek olarak ortalamalar açısından bakıldığında dikkat eğitimi almanın dikkati, kısa süreli bellek eğitimi almanın kısa süreli belleği, çağrışımsal bellek eğitimi almanın çağrışımsal belleği arttırma eğiliminde olduğu görülmüştür. Literatür ile karşılaştırıldığında bu çalışma ile benzer sonuçlar olduğu gibi farklı sonuçların olduğu da dikkat çekmiştir.Anahtar kelimeler: Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu(DEHB), Dikkat, Kısa Süreli Bellek, Çağrışımsal Bellek

Attention deficit hyperactivity disorder, which has been described with different names in the history, is one of the most common disorders in childhood. Attention deficit and hyperactivity is related to problems about attention, concentration, hyperactivity and impulsive behavior. In this study, an education program was prepared to increase attention and memory performance of children with attention deficit hyperactivity disorder. The main purpose of the study is to increase the attention, short-term memory and associative memory performance of children with attention deficit and hyperactivity disorder through the applied education program.Twenty-four students previously diagnosed with attention deficit hyperactivity disorder between the ages of 7 to 11 who referred to a private clinic were included to the study. Pre-test/post-test experimental analysis was used in the study. Participants were divided into attention, short-term memory and associative memory groups after the first measure and given education for 3 weeks to each group. Post-test was applied at the end of 3 weeks. For the second part of the study, participants were included in different groups and post-test was taken athe end of 3 weeks education.According to the results of the study, it was observed that attention, short-term memory and associative memory education did not cause any significant difference in terms of overall performance. In addition, it was found that the averages tend to be higher in the attention performance of the attention education group, in the short-term memory performance of the group of short-term memory education, and in the associative memory performance of the group of associative memory education.Attention, short-term memory and associative memory educaiton did not seem to have a positive effect on overall performance. In addition, averages tend to be higher in the attention performance of the attention education group, in the short-term memory performance of the group of short-term memory education, and in the associative memory performance of the group of associative memory education. When compared with the literature, it is noted that this study has different results as well as similar results..Keywords: Attention Deficit and Hyperactivity Disorder (ADHD), Attention, Short Term Memory, Associative Memory