Ellen Meiksins Wood`un `Toplumsal Sınıf` kavramsallaştırmasının analizi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, Ellen Meiksins Wood'un sosyolojinin tartışmalı kavramlarından biri olan toplumsal sınıfa yaklaşımını incelenmektir. İlk bölümde, sınıf kavramının nasıl ve hangi koşullarda ortaya çıktığı araştırılmış; bunun ardından, sınıf teorisinin temellerini atan Karl Marx'ın sınıf analizi değerlendirilmiştir. Buna göre, Marx diyalektik materyalist düşünce çerçevesi bağlamında, ekonomiyi bir toplumun belirleyici temeli olarak tanımlarken; mevcut sınıfları da toplumdaki hâkim üretim biçimine referansla, üretim ilişkilerindeki pozisyonları baz alarak açıklamıştır. Çalışmanın ikinci bölümünde, Louis Althusser, Nicos Poulantzas, Ernesto Laclau ve Chantal Mouffe gibi klasik Marksist anlayışa eleştirel yaklaşan isimlerin sınıf konusundaki görüşleri tartışılmıştır. Bunların seçilme gerekçesi, Wood'un sınıf üzerine yazılarında, bu isimlerin çağdaş sosyalist kanatta yer alma iddialarına rağmen, Marx'ın sınıf kuramını adeta ters yüz ettikleri varsayımıyla eleştirilerinin odağında yer almaları olmuştur. Üçüncü bölümde ise, Wood'un, Yeni Hakiki Sosyalist hareket ve post-Marksist yaklaşımlara getirdiği eleştiriler çerçevesinde, sınıfı nasıl kavramsallaştırdığına dair ayrıntılı bir değerlendirme yapılmıştır. Yazar, bu kapsamda, öncelikle iktisadî ilişkilerin sınıf pozisyonlarının belirlenmesindeki önceliğini vurgulamaktadır. Bunun yanında ise, eleştirdiği isimlerin aksine, günümüzde işçi sınıfının çıkarları aleyhinde gelişen kapitalist üretim düzen ve ilişkilerini devrim yoluyla alaşağı edecek yegâne aktör olduğunun altını ısrarla çizmektedir.Anahtar kelimeler: Karl Marx, post-Marksistler, Ellen Meiksins Wood, toplumsal sınıf.

The aim of this study is to examine Ellen Meiksins Wood's approach to social class which is one of the controversial concepts of sociology. In the first part, how and under what conditions the concept of class emerged is investigated. Then, Karl Marx's class analysis, which laid the foundations of class theory, is evaluated. Accordingly, in the context of the dialectical materialist framework, Marx defined the economy as the decisive basis of a society. Besides, he described classes with reference to the dominant mode of production in the society, based on the positions in the antagonistic relations of production.In the second part of the study, the class conceptions of Louis Althusser, Nicos Poulantzas, Ernesto Laclau, and Chantal Mouffe who are critical of classical Marxist understanding are discussed. The reason for their selection is about the fact that these names have been harshly criticized by Wood in her writings on class, assuming that they distinctly contradict Marx's class theory despite their claims to take part in the socialist wing.In the third part, a detailed assessment of how Wood conceptualizes the class is made within the framework of her criticism of the New True Socialist movement and post-Marxist approaches. In this context, the author emphasizes the priority of economic relations in the determination of the class positions. Besides, she insists that, unlike the names she has criticized, the working class is the only actor to overthrow the capitalist system and its relations of production through revolution since they are against the interests of this class. Keywords: Karl Marx, post-Marxists, Ellen Meiksins Wood, social class.