Annelerin farklı ebeveyn tutumlarının çocuklarda obeziteye etkisi

Abstract

Çocukluk çağı obezitesi, 21.yüzyılın en önemli halk sağlığı sorunlarından biridir. Dünyada fazla ağırlıklı ya da obez olan beş yaş altındaki çocuk sayısı 2013 yılında 42 milyondur. 2025 yılında tüm dünyada 70 milyon çocuğun fazla ağırlıklı ya da obez olacağı tahmin edilmektedir. Obezitenin artış gösteren mevcut eğiliminin nedenleri arasında genetik ve çevresel etmenler yer almaktadır. Beslenme ve fiziksel aktivite alışkanlıkları, çocukluk çağı obezitesinin gelişiminde önemli çevresel etmenlerdendir. Ebeveynlerin tutumlarının çocukların bu alışkanlıkları üzerinde etkili olabileceği düşünülmüştür. Bu araştırmanın amacı Bülent Ecevit Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi Sağlam Çocuk Polikliniği'nde muayene edilen çocukların annelerinin ebeveyn tutumlarını, demokratik, otoriter, aşırı koruyucu ve izin verici boyutlarıyla değerlendirmek ve bu tutumların, çocuklardaki obeziteyle ilişkisini incelemektir.Arastırma kesitsel tiptedir. Araştırmada 15 Temmuz 2016-15 Ağustos 2016 tarihleri arasında sağlam çocuk polikliniğine başvuran 2-6 yaş arası çocuklar ve annelerinin tümüne ulaşılması hedeflenmiştir. Bu sürede polikliniğe 2-6 yaş çocuğu ile başvuran 201 anneden 94'ü çalışmaya dâhil edildi. Çalışmaya katılmayı kabul etmeyen 85 kişi ve anketi eksik ya da özensiz doldurmuş 22 kişi çalışmaya dâhil edilmedi. Çalışmada bağımlı değişken çocukların beden kütle indeksi sınıfıdır. Bağımsız değişkenler; annenin ebeveyn tipi, ailenin geliri, annenin ekonomik durum algısı, fiziksel aktivitesi, aile tipi, ailenin çocuk sayısı, ailede `şişman` birey sayısı, çocuğun kronik hastalığa sahip olma durumu, çocuğun anne sütü alma durumu, sadece anne sütü alma süresi, bilgisayar kullanma, televizyon izleme ve dışarıda oyun oynama süresi, okula ulaşım şekli, öğün atlama, atıştırma, dışarıda yemek yeme sıklığı, günlük içtiği su miktarı, annenin çocuğun ağırlığından memnuniyeti, annenin resim değerlendirmesidir. Verilerin toplanmasında araştırmaya katılan annelere anket uygulanmıştır. Çocukların kilo ve boyları araştırmacı tarafından ölçülmüştür. Ortalama yaşları 45,58 ±12,9 ay olan 94 çocukta, normalin üzerinde ağırlıklılık sıklığı %19,2 saptanmıştır. Anne ebeveyn tutumları [demokratik boyut (p=0,819), otoriter boyut (p=0,878), aşırı koruyucu boyut (p=0,319), izin verici boyut (p=0,494)] ile çocukların ağırlıkları arasında fark bulunmamıştır. Annelerin çocukları üzerindeki ağırlık algıları incelendiğinde, normalin üzerinde ağırlıklı çocukların anneleri yaşa ve cinsiyete özel ağırlık çiziminde, çocuklarının görünümlerine diğer annelerin çocuklarından yüksek puan vermişlerdir. Bu fark anlamlıdır. Normalin üzerinde ağırlıklı çocukların anneleri diğerlerine göre yüksek puan vermiş olsa da anneler, çocuklarının ağırlıklarını hatalı algılamaktadır. Hem normalin üzerinde ağırlıklı çocukların anneleri hem de diğer anneler, çocuklarını gerçekte olduklarından daha zayıf resimlerle değerlendirmiştir.Annelerin ebeveyn tutumu çocuklarında obezite gelişimi açısından etkili bulunmamış olsa da ebeveynlerin çocuklar üzerindeki etkisi yadsınamaz bir gerçektir. Anneler çocuklarının kilolarını hatalı algılamaktadır. Polikliniklerde yaşa ve cinsiyete özel çizimlerle, annelerin çocuklarının kilosu hakkındaki algılarının hatalı olup olmadığı değerlendirilebilir. Annelerin çocuklarının kilolarını hatalı algılamaları durumunda sağlıklı beslenme konusunda bilgilendirilme yapılabilir.

Childhood obesity is among the most important public health issues of the 21st century. The number of overweight or obese children under the age of 5 were 42 million in 2013 worldwide. It is expected to reach 70 million children worldwide to be overweight or obese by 2025. Genetic and environmental factors are the main causes of the current increasing factors in the development of childhood obesity. Nutrition and physical activity habits are one of the most important environmental factors in the development of childhood obesity. It's thought that the parenting style could be influential on such habits of children. The aim of this research is to determine the parenting style whose children were examined at Bülent Ecevit University Health and Research Application Centre Healthy Children Policlinic in terms of authoritative, authoritarian, overprotective and permissive dimensions and to examine the relation of these styles to childhood obesity. The research is cross-sectional. In the research, it was targeted to reach each parent and child aged between 2 to 6 who applied to healthy children policlinic between July 15th 2016 and August 15th. 2016. In the meantime 94 out of 201 parents who applied with their children aged between 2 to 6 were included in the study. 85 individuals who did not accept taking part in the study and other 22 individuals who filled the survey deficiently or inattentively were not included in the study. The dependent variable in the study is the body mass index classification. Independent variables are parenting style of mothers,the income of the family, the perception of the mother's economic condition, the mother's physical activity, the type of the family, the number of the children in the family, the number of overweight people in the family, the condition of the children; having a chronic disease, the status of the children's breastfeeding, the period of exclusive breastfeeding, the time spent on using a computer, watching television and playing outside, the means of transportation to school, skipping meals or junks, the frequency of eating out, the amount of water drunk per day, the mother's satisfaction of her child's weight status, the mother's evaluation of her child's weight status on sketches. The mothers who took part in data acquisition process were conducted a survey. The weight and length of the children were measured by the researcher. Among the children whose average age is 45,58 ±12,9 months, above normal weight frequency has been detected as 19,2%. No association has been found between the parenting styles of mothers [authoritative (p=0,819), authoritarian (p=0,878), overprotective (p=0,319), and permissive (p=0,494)] and the weights of the children. The mothers of above normal weight children scored higher points for their children than the rest in the gender and age-range–specific sketches. The difference is statistically significant. Despite the mothers of above normal weight children scored higher points for their children than the rest, most of the mothers misperceived the weight of their children and either the mothers of above normal weight children or the mothers of others chose lighter images. The influence that the parents have on their children is an undeniable truth although it has been found that parenting styles of mother's are not influential on the development of obesity in their children. Mothers' perceptions with the gender–and age-range–specific sketches evaluations can take place in the policlinics to determine whether the mothers misperceive their child's weight or not. If they misperceive they can be informed in terms of their child's healthy eating habits.