Gizli maliyetlerin yapısal eşitlik modeli ile analizi üzerine bir araştırma

Abstract

Örgütlerin tarihsel geçmişi ve örgüt kültürü, çalışan davranışları ve eğilimlerini yönlendiren en önemli güçtür. Bu bağlamda örgütlerde, psikolojik ve sosyal bir varlık olan insan odaklı yönetim ile örgütün ekonomik ve finansal gücünü arttırma girişimi olan sosyo-ekonomik yönetim yaklaşımı değerlendirilmelidir. Bu şekilde, örgütlerin performans ve verimliliğini etkileyen psiko-sosyal kökenli gizli maliyet unsurlarının önüne geçilebilecektir. Literatürde, sağlıklı çalışma ortamlarının ve insan sağlığının, optimum örgüt çıktıları ile sonuçlandığı kabul edilmektedir. Kaza, yaralanma ve meslek hastalığı riskinin yüksek olduğu sağlıksız ve güvensiz çevre, işe gitmeme, varmış ve çalışıyormuş gibi yapma eğilimlerini, motivasyonu ve sonrasında performansı etkilemektedir. Çalışmada işe gitmeme, varmış ve çalışıyormuş gibi yapma eğilimlerinin boyutu analiz edilmekte, kazalı ve kazasız grup madenciler arasında bu eğilimlerde görülen farklılığın boyutu, örgütün maruz kalacağı olası gizli maliyet oranının ifadesi olarak kullanılmaktadır. Madencilerin algıladıkları iş riski, iş güvenliği ve çevresel destek boyutu ile kadercilik tutumları incelenmekte ve bu unsurların eğilimler üzerinde istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki sergilediği görülmektedir. Bu eğilimlerin, yönetsel etkililikle olan istatistiksel anlamlı ilişki boyutu da, verimlilik unsuru ile ilişkilendirilebileceklerini göstermektedir. İş riski ve iş güvenliği algılarının, işe gitmeme eğilimlerinin kazalı ve kaza grup çalışanlar arasında oldukça farklılaştığı ve gizli maliyet boyutunu açıklamada önemli unsurlar olarak kabul edilebileceği görülmüştür. Çalışma modeli ve hipotezler SPSS 15.0 ve LISREL 8.51 kullanılarak bağımsız t-testi ve YEM analizleri ile elde edilmiştir. Literatürde kabul edilen model, hipotez ve ilişkiler TTK?da reddedilmemiştir.

The historical background of the organizations and organizational culture are considered highly influential in business behavior and trends. In this regard, as a management method that centers around the human and as an attempt to boost the economical and financial power of the organization, a socio-economic approach should be adopted so as to control the psychosocial-based hidden cost elements that may affect organizational performance and productivity. Prior literature indicates that optimum organization outcomes results from an effective work environment which involves healthy workers. The unhealthy and unsafe environments that breed accidents, injuries, and job-related diseases, to a great extent, lead to absenteesim, presenteism, and motivational changes, which, in turn affect the organizational performance and productivity.This study examines the extent to which absenteeism and presenteism affect the loss of productivity. The behavioral difference between accident group miners and accident-free group miners is factored into the ratio of hidden cost imposed on the organization. The study examines the perceptions of the miners in relation to the associated job risk, job safety, environmental support, and fatalism and reports a significant statistical relationship between these factors and their behavioral patterns. The fact that these behavioral patterns are also statistically significantly associated with the management effectiveness may indicate a link to productivity. Results also show that the accident and the accident-free group miners greatly differ from one another with respect to job risk, job safety, and absenteeism trends. The research design and hypotheses are constructed using SPSS 15.0 and LISREL 8.51 as well as independent t-test and YEM analysis. The design, hypothesis and associations accepted in the literature are not rejected at TTK.