Avrupa Birliği ve Türkiye`de çevre vergisi uygulamaları ve değerlendirilmesi

Abstract

Canlıların yüzyıllar boyunca üzerinde yaşamını sürdürdüğü çevrenin maruz kaldığı yoğun tahrip sonucunda, insanlığın, doğanın dengesinin bozulduğunu anlaması 19. Yüzyıla isabet etmektedir. Bu dönemde çeşitli çevre ve ekonomi bilimcileri tarafından çevrenin korunması için ortaya atılan fikir ve teoriler kabul görmemiştir. Ancak, 20. Yüzyılın ortalarında meydana gelen doğa olayları (Toprak kaymalar, su baskınlar, asit yağmurları vb.) çevrenin, hafife alınmayacak kadar ciddi zararlara maruz kaldığını göstermiştir. Böylece, dünya ülkelerinde çevrenin korunması ve iyileştirilmesi adına çevre ve ekonomi politikası araçları kullanılmaya başlanmıştır. Çalışmada, çevre ve çevre kirliliği kapsamlı bir şekilde açıklanmış ve ardından çevre kirliliğine neden olan faktörler kavramsal bir çerçevede incelenmiştir. Çevre kirliliğinin önlenmesi adına çevre politikasının kullandığı araçlar hukuki, destekleyici ve ekonomik araçlar olarak 3 başlığa bölünmüş, ekonomik bir araç olan çevre vergileri detaylandırılarak kapsam, tür ve ekonomik çerçeve açısından ele alınmıştır. Çalışmada Avrupa Birliği ülkeleri ve Türkiye seçilmiş ve bu ülkelerdeki çevre politikası ve çevre vergisi uygulamaları 2006-2015 yılı verileri ışığında incelenmiştir.

As a result of a big destruction on the environment where living beings have been living on for hundreds of years, it is in the 19th century that humanity recognised that balance of nature has been spoilt. In this period, various ideas and theories which were thrown away by some economists and environmental scientists to protect the environment were not accepted. However, in the middle of 20th century, some facts of nature such as landslides, floods and acid rains have shown that the environment has taken serious damages which can not be underestimated. In this way, in world countries, instruments of environment policy and ecopolitics have been started to be used to better to protect the environment .In this study, environment and environmental pollution have been explained in detail and factors that cause environmental pollution have been studied in a conceptual framework. Instruments that environmental policy use to stop environmental pollution have been devided into three topics as juridical, supporter and economic instruments and environment tax, which is an economic instrument has been detailed and studied in terms of content, type and economical environment. In this study, european union countries and Turkey have been chosen and evnironment policy and environment tax implementations in these countries have been studied in consideration of datas between 2006-2015.