Fiyatlandırmada standart maliyetin yeri: Demir - çelik sektöründe bir uygulama

Abstract

İşletmeler için, satacağı ürünün fiyatı, elde edeceği kar için önemli bir parametredir. Ürünün fiyatının belirlenmesi, firmalar için sürekli takip edilmesi ve gözden geçirilmesi gereken bir iştir. Rekabetin yoğun yaşandığı durumlarda fiyat belirleme işi pek çok etkenden etkilenmektedir. Bu etkenler; piyasadaki rekabet durumu, tüketicilerin davranışları, hükümet uygulamaları, firmanın kâr hedefleri ve firmanın maliyet yapısıdır. Maliyet, firmanın ürününü satarken, fiyatını çekebileceği alt sınırı belirlediği gibi, hedeflediği kâr düzeyine ulaşabilmesi için de bir başlangıç noktası oluşturmaktadır. Bu durumda, etkin bir fiyatlandırma için maliyet hesabının önemli olduğu görülmektedir. Maliyetlerin doğru hesaplanması kadar, hesaplama yönteminin de iyi belirlenmesi önem kazanmaktadır. Bu çalışmada, fiyatlandırma ve maliyet hesaplama sistemleri kavramları açıklanarak, demir çelik sektöründe faaliyet gösteren bir fabrikada, seçilmiş bir ürünün maliyet değerleri, belirlenen bir ay için Fiili Maliyet Hesaplama Yöntemi ve Standart Maliyet Hesaplama Yöntemleri ile hesaplanmıştır. Bu çalışmanın amacı fiyatlandırmada standart maliyetin öneminin belirtilmesidir. Çalışmada örnek olay yöntemi kullanılarak demir çelik sektöründe ürün maliyetlemesine ilişkin bir uygulama yapılmıştır. Sipariş miktarında ani değişikliğin olduğu bazı ürünlerde, fiili maliyet sisteminde hesap edilen maliyetin, piyasa fiyatını oldukça aştığı durumlar tespit edilmiştir. Uygulama sonucunda, fiili maliyetin fiyatlandırma çalışmalarında kullanılmasının bazı dönemlerde yanlış sonuçlar doğurduğu gözlenmiştir. Standart maliyet sistemi ile elde edilen maliyet değerinin ise, gerçekleşen fiyatla karşılaştırıldığında, daha gerçekçi bir maliyet değeri olduğu bulgusu elde edilmiştir.

The price of the product is an important parameter for the firms because of the profit to be driven. Determining the price of the product requires constant follow-ups and reviews by the firms. Pricing is affected by many factors in fierce competition occasions. These factors are competition conditions in the marketplace, the behaviors of the consumers, government practices, profit targets of the firm, and the cost structure of the firm. Cost not only determines the lower price limit of the product at the stage of sales, but also forms a starting point for the firm to reach the targeted profit level. In that case, it is seen that cost accounting is important for an effective pricing. Determining the accounting method is as important as the accurate cost accounting. In this study, the terms of pricing and cost accounting systems are explained, and the cost values of a product chosen in a factory in iron and steel sector are calculated for a specific month by Historical Cost Accounting Method and Standard Cost Accounting Method. The aim of this study is to point out the importance of standard cost in pricing. A product costing practice in iron and steel sector was performed by using case method in this study. Some occasions in which the cost accounted in historical cost system considerably exceeded the market price were identified for some products which have sudden changes in order quantity. At the end of the practice, it was observed that the use of historical cost in pricing cause some inaccurate results. On the other hand, it was found that the cost value which is calculated by standard cost system is more accurate compared to the actual price.