Emek piyasasında geçici ve kalıcı şokların analizi ve işsizlik oranlarının genişleme ve daralma rejimlerine göre asimetrik tepkisi: Türkiye örneği

Abstract

Bu çalışmada, Türkiye'de işgücü piyasalarındaki şokların özellikleri araştırılarak işsizlik oranlarının büyüme ve daralma rejimlerine göre gösterdiği tepkiler analiz edilmiştir. Bu anlamda işsizlik oranlarında meydana gelen trend eğilimden sapmalar ve arkasında yatan temel sebeplerin neler olduğu konusu, politika yapıcılar açısından son derece önemli bir konu haline gelmekle birlikte istikrar ve büyümenin eşanlı olarak sağlanması noktasında kendilerine esneklik tanınmıştır. Özelikle iktisadi birimlerin bilgiye kolaylıkla erişimi ve beklentileri anında uyarlamaları, bahsedilen değişkenin daralma ve genişleme rejimlerine göre farklı tepkimelerde bulunmasına neden olmuştur. Dolayısıyla bu ilişkileri dikkate almayan çalışmalardan elde edilen bulgulara dayalı yapılan politika çıkarsamalarında hatalar meydana gelmiştir. Bu eksiklik çalışmada dikkate alınmış olup işsizlik oranlarının rejimlere gösterdiği tepkiler; tarih, süre ve şiddet açısından MBBQ (Harding-Pagan), TR (Time Reversible), eğiklik ve basıklık kriterleri kullanılarak tespit edilmiştir. Testlerden elde edilen sonuçlara dayalı olarak işsizlik olgusunun asimetrik hareketi, istihdam yaratmayan büyüme, işsizlik histerisi ve doğal oran gibi teorik yapıların var olup olmadığı ortaya koyulmuştur. Eğitim ve yaş serilerinde şokların rejimlere tepkisi ve rejimlere ait özet istatistikleri topluca değerlendirildiğinde sonuç olarak, daralma rejiminin işsizlik üzerindeki etkisi genişleme rejimi etkisine göre daha yüksek bulunmuştur. Çünkü ekonomide meydana gelen şokların etkileri daralma rejiminde daha şiddetli görülmektedir. Kriz dönemlerinde ekonomide meydana gelen daralma çoğunlukla eğitim seviyesi düşük olan bireyleri etkilemektedir. Bu kritere bağlı olarak bireylerin eğitim düzeyini ve kadınların işgücü piyasasına katılımlarını arttıracak politikalar uygulanması gerekmektedir.Anahtar Kelimeler: İş Gücü Piyasası, Şoklar, Büyüme, Daralma, İşsizlik Histerisi, İstihdam, Asimetri

In this study, impact of unemployment rates in case of the economic contraction and economic growth regimes are analyzed by investigating features of shocks in labor force markets in Turkey. In this manner, deviations from trend of unemployment rates and main reasons behind of this situation bring flexibility to the policy makers to reach the stability and economic growth targets simultaneously. Easy access of economic units to the information and immediate adjustment of their expectations cause mentioned variable to react in different way to economic contraction and economic growth regimes. Therefore, findings obtained from any study ignoring these relations bring about wrong policy implications. Absence of this is taken into consideration in this study and reaction of unemployment rates to the regimes is detected in terms of date, duration and strength by using MBBQ, TR, skewness and kurtosis criteria. Based on findings from tests, existence of theoretical structures such as asymmetric movement of unemployment phenomenon, growth not generating employment, unemployment hysterisis and natural rate are presented. Reaction of shocks to the regimes in education and age series and summary statistics of regimes are evaluated as a whole and results show that contraction regime has higher impact on unemployment than growth regime. Because effects of shocks in contraction regime is more severe. During the crisis period, contraction in economy mainly affects people having low education level. As a result of this, policies increasing education level of people and participation of women to the labor market should be implemented. Keywords: Labor Market, Shocks, Growth, Contraction, Unemployment Hysteria, Employment Asymmetry