Sosyal sermaye faktörünün ekonomik büyüme üzerindeki etkisinin karşılaştırmalı analizi

Abstract

Ekonomik büyüme hem gelişmiş hem de gelişmekte olan ülkeler için oldukça önemli bir konudur. Ekonomik büyümenin nedenlerini ve ülkeler arasındaki büyüme farklılıklarını açıklayabilmek amacıyla literatürde pek çok teori ortaya konulmuştur. Geleneksel modeller ekonomik büyümeyi ve büyüme farklılıklarını ülkelerin sahip olduğu fiziki ve beşeri sermaye stoku ve teknoloji gibi maddi unsurlarla açıklamaktadır. Ancak ekonomik büyümeye getirilen yeni yaklaşımlara göre, ekonomik büyüme yalnızca maddi ve ekonomik unsurlarla değil; kurumlar, kültürel çeşitlilik ve sosyal sermaye gibi sosyal unsurlarla da açıklanabilmektedir. Sosyal sermayenin varlığı ve ekonomik büyüme üzerindeki olumlu etkisi, son yıllarda yapılan çalışmalarda sosyal bilimcilerin hem fikir olduğu bir konu haline gelmiştir. Bu çalışmanın amacı, sosyal sermaye faktörü ve ekonomik büyüme arasındaki ilişkinin ortaya konulması ve sosyal sermayenin yakınsamasının incelenerek ülkeler için uygun politika önerilerinde bulunulmasıdır. Genel olarak; güven, sosyal normlar ve iletişim kavramlarıyla bağlantılı bir kavram olan sosyal sermayenin ekonomik büyüme ile ilişkisi, literatürdeki diğer çalışmalardan farklı olarak sosyal sermayenin tek bir boyutu yerine farklı boyutları açısından ele alınmaktadır. Çalışmada ekonomik büyüme ve sosyal sermaye arasındaki ilişki 28 AB üyesi ülke ve Türkiye olmak üzere 29 ülke düzeyinde incelenmektedir. Çalışmanın sonuçları sosyal sermayenin ekonomik büyümeyi pozitif biçimde etkileyen önemli faktörlerden biri olduğunu göstermektedir. Buna göre, güven düzeyinin ve işgücüne katılımın daha yüksek olduğu, sosyal ve ekonomik açıdan daha eşitlikçi bir sosyal yapının olduğu ve çatışmaların daha az ve dolayısıyla sosyal uyumun daha yüksek olduğu ülkelerde sosyal sermaye birikiminin daha fazla olması ve bu ülkelerin daha yüksek büyüme oranlarına sahip olmaları beklenmektedir. Bu nedenle, özellikle gelişmekte olan ülkelerin sürdürülebilir büyümeyi sağlayabilmeleri için sosyal sermayeyi geliştirmeye yönelik uyumlu ve destekleyici politikalar uygulamaları gerekmektedir.

Economic growth is an important subject for both developed and developing countries. In order to explain the sources of economic growth and growth rate differences between countries, many different growth theories have been developed in economic literature. Traditional growth theories explain the economic growth and growth rate differences with the differences in tangible factors, such as levels of physical and human capital stock and level of technology. On the other hand, according to new approaches in recent years, economic growth can be explained not only by tangible and economic factors, but also by social factors such as institutions, cultural differences and social capital.In recent years, social scientists have emphasized positive contributions of social capital on economic growth. The purpose of this study is to determine whether there is a relationship between level of social capital and economic growth and to make appropriate policy recommendations for countries by examining the convergence of social capital. The previous studies deal with the effect of social capital on economic growth by focusing only one dimension. This research differs from other similar studies in literature by explaining the relationship between economic growth and social capital –which is in general terms linked to trust, social norms and communication- not only by one dimension, but also by different dimensions of social capital. In this context, this study examines the impact of social capital on economic growth for 29 countries including 28 European Union countries and Turkey. The results of the study indicate that social capital is one of the important explanatory factors that affect economic growth positively. In this regard, the results imply that, countries with higher level capital accumulation and higher economic growth also have higher level of trust and higher level of labor force participation rate, more equal social structure in terms of social and economic point of view and more socialization depending on less conflict. Therefore, especially developing countries must implement social capital improving and supportive policies in order to achieve sustainable growth.