Öğretim elemanlarının tükenmişlik düzeylerinin değerlendirilmesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, üniversitelerde görev yapan öğretim elemanlarının tükenmişlik düzeylerini ve tükenmişlik düzeylerinin demografik özelliklere bağlı değişim gösterip göstermediğini belirlemektir. Araştırma betimsel tarama modelinde yürütülmüştür. Araştırmanın evrenini, Bülent Ecevit Üniversitesinde 2013-2014 akademik yılında görev yapan 1.037 öğretim elemanı, örneklemini ise 513 öğretim elemanı oluşturmuştur. Araştırmada, Kişisel Bilgi Formu ve Maslach Tükenmişlik Ölçeği kullanılmıştır. Kişisel Bilgi Formunda, öğretim elemanlarının demografik özelliklerini belirlemek üzere hazırlanmış 9 soru bulunmaktadır. Maslach Tükenmişlik Ölçeği, tükenmişliğin Duygusal Tükenmişlik, Duyarsızlaşma ve Düşük Kişisel Başarı Hissi düzeylerinin oluşturduğu üç alt boyutunu belirlemek amacıyla hazırlanmış 22 önermeden oluşmaktadır. Araştırma verilerinin analizinde SPSS programı kullanılmıştır. Betimsel analizler frekans, yüzde, aritmetik ortalama; iki bağımsız gruba ait veriler için Mann-Whitney U testi ve üç veya daha çoklu bağımsız gruplar için Kruskal Wallis-H testi ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın sonuçlarına göre, Bülent Ecevit Üniversitesinde görev yapan öğretim elemanlarının Duygusal Tükenmişlik alt boyut düzeyinin orta, Duyarsızlaşma alt boyut düzeyinin düşük, Düşük Kişisel Başarı Hissi alt boyut düzeyinin düşük olduğu belirlenmiştir. Sonuçlar, cinsiyet, yaş, medeni durum, çocuk sayısı ve öğrenim düzeyi değişkenlerinin öğretim elemanlarının tükenmişlik alt boyutlarını etkilemediğini göstermiştir. Ancak öğretim elemanlarının mesleki kıdem, öğrenim düzeyi, görev unvanı, görev yapılan akademik birim ve idari görev değişkenlerine göre görüşleri Duygusal Tükenmişlik, Duyarsızlaşma ve Düşük Kişisel Başarı Hissi boyutlarında anlamlı düzeyde farklılaşmaktadır.

The aim of this research is to determine the exhaustion/burnout level of the instructors at the universities and to determine whether exhaustion level changes depending on the demographical characteristics. The model of the research, since it is aimed to determine the level of burnout, is descriptive research.The population of the study is 1307 instructors working at Bulent Ecevit University during 2013-2014 academic year and the sample consisted of 513 instructors.In the research, Personal Information Forms and Maslach Burnout Inventory were used. There are 9 questions in the Personal Information Forms to determine the demographic characterisics of the instructors. Maslach Burnout Inventory consisted 22 statements prepared to determine 3 subdimensions of burnout consisting of Emotional Burnout, Depersonalization and Diminished Personal Accomplishment. In the statistical analysis of the data received from the study, a distribution not normal is seen between the academic titles of the instructors, probably due to mathematical difference. Therefore, evidences were evaluated by statistical tests applied to anomalous distribution. By SPSS program frequency, percentage, arithmetic mean were applied to the findings, Mann-Whitney U test to data from two independent groups and Kruskal Wallis-H test to two or more multiple independent groups. According to the results of the study, Emotional Burnout subdimension level of Bülent Ecevit University instructors is moderate, depersonalization subdimension level is low, Diminished Personal Accomplishment subdimension level is very low. Results showed that gender, age, marital status, having any children and level of education variables do not affect the burnout subdimensions of the instructors. Occupational seniority, level of education, job title, academic unit worked at and doing managerial work have effect on all three dimensions Emotional Burnout, Depersonalization and Diminished Personal Accomplishment.