Farklı dozda azotlu ve çiftlik gübresi uygulamalarının dereotu (Anethum graveolens L.) herbasının biyolojik aktivitesi ve uçucu yağ bileşenleri üzerine etkileri

Abstract

Bu çalışmada, BAİBÜ Ziraat ve Doğa Bilimleri Fakültesi, Araştırma ve Uygulama Alanı'nda 2016-2017 yetiştirme sezonunda farklı dozda azotlu (Amonyum nitrat) ve organik gübre (Çiftlik gübresi) ile yetiştirilen Anethum graveolens (L.) (dereotu) bitkisinin biyolojik aktiviteleri ile uçucu yağ bileşenleri incelenmiştir.Farklı dozda Amonyum nitrat ve çiftlik gübresi uygulamaları içerisinden; dereotu herbasında toplam fenolik bileşikler ve antioksidan aktivite bakımından 6 kg/da AN - 12 kg/da AN ve 750 kg/da çiftlik gübresi - 1000 kg/da çiftlik gübresi uygulamalarının etkili oldukları saptanmıştır. Dereotu herbalarının n-hekzan, diklorometan ve etanol ekstreleri içerisinden en iyi antioksidan aktiviteyi 1,25-40 mg/ml arasında diklorometan ile n-hekzan ekstrelerinin gösterdikleri belirlenmiştir.Araştırmanın antimikrobiyal aktivite sonuçlarına göre; uçucu yağların antimikrobiyal etkileri ekstrelere göre daha fazla bulunmuştur. S.aureus, E.faecalis bakterileri ile C.albicans mayasına karşı en etkili uygulamaların 6 kg/da AN, 12 kg/da AN ve 750 kg/da çiftlik gübresi olduğu belirlenmiştir. En etkili gübre ve doz uygulamalarının ise 6 kg/da AN ve 12 kg/da AN ile 750 kg/da çiftlik gübresi olduğu tespit edilmiştir.Uçucu yağ bileşenleri bakımından, ana bileşenler olarak herbada limonen ve dill ether, tohumda apiol, dihydrocarvon, carvantonacetone ve limonen, yaprakta ise carvantoneacetone, apiol, limonen ve α-bisabolol olarak tespit edilmiştir. Uçucu yağ bileşenleri bakımından 3 kg/da AN ve 1250 kg/da çiftlik gübresi ile 1500 kg/da çiftlik gübresi uygulamaları etkili olmuştur.

In this study, biological activities and essential oil components were examined for Anethum graveolens (L.). This crop were grown in 2016-2017 Breeding Season of Agriculture and Natural Sciences, Research and Application Department of BAIBU. In this season, the crop were grown with different levels of nitrogen (Ammonium nitrate) and different levels of organic fertilizers (Farm manure).It was determined that total phenolic compounds and antioxidant activity in Dill herb were effective in 6 kg/da AN - 12 kg/da an and 750 kg/da farm manure - 1000 kg/da farm manure applications in different doses of ammonium nitrate and farm manure applications. The best antioxidant activity among the n-hexane, dichloromethane and ethanol extracts of dillotine herb was determined by dicloromethane and n-hexane extracts between 1.25-40 mg/ml.According to the results of the research antimicrobial activity; antimicrobial effects of essential oils were found more than the extracts. S.aureus, E.faecalis bacteria with fungus of C.albicans against most effective applications were 6 kg/da AN, 12 kg/da AN and 750 kg/da farm manure. The most effective fertilizer and dosage applications were determined as 6 kg/da AN and 12 kg/da AN and 750 kg/da farm manure.In terms of essential oil components, limonene and dill ether were determined as the main constituents in herbs, apiol, dihydrocarvon, carvantacetone and limonene in seed, carvantoneacetone, apiol, limonene and α-bisabol in leaf. In terms of essential oil components 3 kg/da AN and 1250 kg/da farm manure and 1500 kg/da farm manure applications were effective.