Asansör halatlarını servis dışı bırakma kriterlerinin çekme dayanımına etkilerinin incelenmesi

Abstract

İnsan ve yük taşıma amaçlı kullanılan asansörler insan yaşamında önemli bir yere sahiptir. Ancak günümüzde meydana gelen asansör kazaları can ve mal güvenliğini ciddi bir şekilde tehdit edecek düzeydedir. Asansörlerde emniyeti daha iyi sağlayabilmek ve kazaları engelleyebilmek için özellikle çelik tel halatlar asansör sistemlerinde çok önemli bir yere sahiptir. Asansörlerde kullanılan çelik tel halatlar, işletme sırasında çeşitli gerilmelerin etkisi altındadır. Bu gerilmeler ve zorlamalar zamanla halatta tahribatlara neden olacak ve halatın dayanımını azaltacaktır. Bu tez çalışmasında, yapılan deneyler sayesinde, oluşan hasar çeşitlerinin halat dayanımına etkileri incelenmiştir.Asansör halatlarını servis dışı bırakma kriterleri belli standartlarla belirlenmiştir. Bu standartlarda belirtilen hasar kriterleri arasında tel kırığı, korozyon ve abrasif aşınma asansör halatlarında sıklıkla rastlanılan bozunma çeşitleridir. Emniyetli çalışma koşullarını yerine getirmek için bu standartlara dikkat etmek gerekir. Bu projede, servis dışı bırakma kriterlerinin halat dayanımına etkileri incelenmiştir. Çeşitli hasar tiplerinin çekme dayanımlarına etkisi konusunda çalışmalar çok az bulunmaktadır. Bu yüzden tel halatlarla ilgili deneysel çalışmalar yapılmıştır.Bunun için, farklı kompozisyonlara sahip halat numuneleri deneysel çalışmalar için hazırlandı. Laboratuar ortamında halat numuneleri üzerinde farklı tipteki hasarlar yaratılarak numunelerin çekme testleri gerçekleştirilmiştir. Yapılan deneyler sonucunda elde edilen veriler karşılaştırılmıştır. Halatta meydana gelen bozuklukların, halat dayanımına etkisi incelenmiştir. Elde edilen sonuçların, tel halat sanayisine ve bu alanda çalışan araştırmacılara önemli bir referans olması amaçlanmaktadır.

Elevators that are used for transporting people and loads have very significant role for human life. However, lift accidents still have dangerous level on security of life and property at the moment. Especially steel wire ropes are very important in elevator systems in order to provide better safety and to prevent accidents. Steel wire ropes that are used for elevators incur various stress during operating. These stresses and strains cause destruction on ropes and decrease strength of wire ropes with time. In this thesis, effects of simulated failures to the rope endurance have been investigated by means of experimental tests to be done.Discard criteria for elevator ropes are identified with specific standards. Among failure criteria specified in this standards wire break, corrosion and abrasive wear are frequently encountered. It requires to be careful to these standards for implementing safe working conditions. In this project, effects of discard criteria to the rope endurance have been examined.Investigations about steel wire ropes in literature, aren't sufficient level so experimental studies about effects of simulated failures to the rope endurance have been performed.Test samples that have different compositions have been prepared for this. Tensile endurance tests have been performed by creating different failure types on rope samples. Results obtained have been compared. Effects of simulated failures to the rope endurance have been investigated. It is aimed that results obtained from this project will be important reference for researchers and rope industry.