Müstakimzâde Süleyman Sâdeddin Efendi`nin hayatı ve bazı kelâmî konulara dâir görüşleri

Abstract

18.yüzyılda yaşamış Osmanlı âlimlerinden Müstakimzâde Süleyman Sâdeddin Efendi (ö.1788) birçok alanda müstakil eserler kaleme aldığı gibi şerhler de yapmıştır. Tercüme-i Fıkhü'l-Ekber ile Hz. Ali Divanı Tercümesi ve Şerhi onun yaptığı birçok tercüme ve şerhlerden iki tanesidir. Müstakimzâde Efendi ismi geçen tercüme ve şerhlerinde zaman zaman kendi görüşlerini de dile getirip kelâmî konularda önemli bilgiler kaydetmiştir. Biz tezimizde bu iki eseri inceleyerek Müstakimzâde Efendi'nin kelâmî görüşlerini ortaya koymaya çalıktık. Bize göre Ehl-i sünnet taraftarı olarak bilinen Müstakimzâde Efendi'nin kelâmî görüşlerini tespit etmek, yaşadığı dönemin dini anlayışını ortaya koyma bakımından önemlidir. Ayrıca mezkûr eserlerden başka müellifin ulaşabildiğimiz diğer eserlerine de müracaat etmeyi ihmal etmedik.Tezimizin birinci bölümünde Müstakimzâde Süleyman Sâdeddin Efendi'nin hayatı, eserleri ve yaşadığı dönemin özellikleri üzerinde durduk. Tezimizin ikinci bölümünde ise Müstakimzâde Efendi'nin de değinmiş olduğu kelâm ilminin ana konuları olan, Amel-İman ilişkisi, Büyük Günah İşleyenin Durumu, Kaza- Kader vb. konuları ele aldık.Birinci ve ikinci bölümlerde ulaştığımız neticeyi sonuç bölümünde kaydettik.

Among the Ottoman scholars who lived in the 18th century, Müstakimzâde Süleyman Sâdeddin Efendi (d. 1788) wrote many books as well as exegeses on various fields. The translation of Fiqh al-Akbar and translation and exegesis of Hz. Ali`s Diwan (collectes poems) are two of his the many translations and exegeses he`s made. Müstakimzâde Efendi expressed his theological views from time to time in his mentioned translations and exegese. We examined these two works in our thesis and tried to reveal the theological views of Müstakimzâde Efendi. In our view, it is important to identify the theological views of Müstakimzâde Efendi, who is known as the supporter of Ahl al-Sunnah, in order to reveal the religious understanding of the his time. We have not neglected to refer to his other works.In the first part of our thesis, we focused on Müstakimzade Süleyman Sadeddin Efendi's life, works and characteristics of his time. In the second part of the thesis, we discussed the main topics of the Islamic Theology that Müstakimzâde Efendi has analyzed such as tühe relation between faith and action, the situation of the person who commits deadly sins and destiny and fate.We wrote the conclusions that we have reached in the first and second chapters, in the conclusion.