Yozgat şartlarında farklı mevsimlerde ekimi yapılan aspir (Carthamus tinctorius L.) çeşitlerinin verim ve verim unsurlarının incelenmesi

Abstract

Bu çalışma, Yozgat şartlarına en uygun aspir çeşidinin tespiti için tescilli 3 aspir çeşidinin (Dinçer, Remzibey 05 ve Balcı) verim değerleri ve verim unsurlarının belirlenmesi gayesiyle farklı mevsimlerde üç tekrarlamalı tesadüf blokları deneme desenine göre 2013-2014 döneminde yapılmıştır. Değişim üç çeşitte, sonbahar ve ilkbahar ekimleri karşılaştırarak incelenmiştir. Bu araştırmanın sonuçlarına göre; yazlık ekimde ortalama; bitki boyu 51,294 cm, ilk dal yüksekliği 28,67cm, dal sayısı 4,156 adet/bitki, tabla sayısı 8,111 adet/bitki, bin tane ağırlığı 56,056 g, dekara tohum verimi 96,444 kg/da, ham yağ verimi 24,444 kg/da, protein verimi % 12,867, taç yaprak verimi 9,517 kg/da, oleik asit % 17,43, linoleik asit %72,68 ve linolenik asit % 0,56 iken; kışlık ekimde ise; bitki boyu 63,74 cm, ilk dal yüksekliği 32,1, dal sayısı 8,833 adet/bitki, tabla sayısı 18,75 adet/bitki, bin tane ağırlığı 58,73 g, dekara tohum verimi 209,37 kg/da, ham yağ verimi 50,44 kg/da, protein verimi % 33,61, taç yaprak verimi 16,93 kg/da, oleik asit % 19,93, linoleik asit % 69,73 ve linolenik asit % 0,5 olmuştur. İncelenen özellikler bakımından 310,792 kg/da verim ile Dinçer çeşidi sonbahar ekimin de Remzibey-05 ve Balcı çeşidine göre ilk sırada yer almıştır.Anahtar kelimeler: Aspir, ekim dönemi, verim, kalite

This research was conducted during 2013-2014 in different seasons using randomizde block design with three replications aiming to determine the most suitable safflower cultivar for Yozgat conditions and therefore the yield and yield components of three reeased safflower cultivars (Dinçer, Remzibey 05 and Balcı) were detrmined. The variation was determined comparing winter and spring sowings in this three cultivars. According to the results of the study; whereas in spring sowing the obtained values were 51,29 cm for plant height, first height of branching 28,67 cm, number of branches 4,156, number of heads per plant 8,111, thousand seed weight 56,05 g, seed yield 96,44 kg/da, crude oil yield 24,44 kg/da, protein yield 12,86 %, flower yield 9,51 kg/da, oleic acid 17,43 %, linoleic acid 72,68 % and linılenic acid 0,56 %; the values for autumn sowing were 63,74 cm plant height, 32,1 for height of first branching, 8,83 for number of branches, 18,75 for number of heads, 58,73 g for thousand seed weight, 209,37 kg/da for seed yield, 50,44 kg/da for crude oil yield, 33,61 % for protein yield, 16,93 kg/da for flower yield, % 19,93 for oliec acid, 19,93 for linoleic acid and 0,5 % for linolenic acid. The highest yielding cultivar was determined as Dinçer with an seed yield of 310,792 kg/da in winter sowing ranking before the cultivars remzibey-05 and Balcı.Key words: safflower, sowing time, yield, quality