Farklı yetersizlik türlerinden etkilenen çocuk ve gençlerin duygu ve davranış bozukluklarının belirlenerek değerlendirilmesi

Abstract

Bu araştırmada farklı yetersizlik türlerinden etkilenen çocuk ve gençlerin duygu ve davranış bozukluklarının belirlenerek karşılıklı olarak değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Hafif düzey zihinsel yetersizliği olan 295, orta ve ağır düzey zihinsel yetersizliği olan 291, otizm spektrum bozukluğu olan 293, işitme yetersizliği olan 282, görme yetersizliği olan 278 olmak üzere toplam 1439 çocuk ve gencin 501 öğretmeninin oluşturduğu katılımcılarla gerçekleşitirilen araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden betimsel ve nedensel karşılaştırma araştırma modeli kullanılmıştır. Araştırmanın verileri 6-18 Yaş Çocuk ve Gençler İçin Öğretmen Bilgi Formu (Teacher's Report Form – TRF ) ile toplanmış ve SPSS 23.0 paket programı ile analiz edilmiştir. Etkilenilen yetersizlik türü ile duygu ve davranış bozuklukları arasında anlamlı farklılık bulunmuş; TRF ölçeğinden en yüksek puanı otizm spektrum bozukluğu olanlar, en düşük puanı ise görme yetersizliği olanlar almıştır. Ayrıca ölçekten erkeklerin kızlara göre ve çoklu yetersizliği olanların olmayanlara göre daha yüksek puan aldığı bulunmuştur. Bununla birlikte eğitim kademesiyle birlikte TRF ölçeğinden alınan puanların arttığı belirlenmiştir. Öğretmen özelliklerine göre TRF ölçeğinden alınan puanlar değerlendirildiğinde ise sınıf öğretmenlerinin öğrencilerine ilişkin daha yüksek puanlar bildirdiği, öğretmenlerin cinsiyeti ve mesleki deneyimleri ile anlamlı farklılık olmadığı belirlenmiştir. Araştırmanın sonucunda çocuk ve gençlerin etkilendikleri yetersizlik türüne göre sergiledikleri duygu ve davranış bozukluklarının farklılaşabildiği görülmüştür.

In this research, it was aimed to determine the emotional and behavioral disorders of children and adolescents affected by different types of disabilities and to evaluate them in relation with each others. The study was conducted with a total number of 1439 students having varied level of disabilities: 295 with mild to moderate mental retardation, 291 with moderate and severe mental retardation, 293 with autism spectrum disorder, 282 with hearing impairment, 278 with visual impairment, and 501 evaluaters, their evaluater teacher. A descriptive and causal comparison research model was used among the quantitative research methods. The data of the study were collected through Teacher's Report Form (TRF) and analyzed by SPSS 23.0 package program. A significant difference was found between the type of affected disability and emotion and behavior disorders. The highest score of the TRF scale was for those with autism spectrum disorder and the lowest for those with visual impairment. It was found out that male participants of the study had higher scores over female ones. In addition, participants with multiple disabilities had higher scores over those who have one disability. On the other hand, it was demonstrate that the scores obtained from the TRF scale increased with education grade. When the scores obtained from TRF scale wew evaluated according to teacher characteristics, it was figure out that primary school teachers reported higher scores for their students those teacher. As a result of the research, it was discovered that emotions and behaviors of students exhibited could differentiate according to the type of disability they were affected.