Eğitim örgütlerinde değişim yorgunluğu, eğitim politikaları bağlamında moral yitimi ve iş performansı arasındaki ilişki

Abstract

Mevcut araştırmada öğretmenlerin algıladıkları iş performansı, değişim yorgunluğu ve eğitim politikaları bağlamında moral yitimi düzeyleri ve ilgili değişkenlerin aralarındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Ayrıca öğretmen algılarının cinsiyet, görev yapılan okul düzeyi, kıdem, görev yeri, öğrenim düzeyi, medeni hal ve mezun olunan fakülte gibi demografik değişkenler açısından farklılaşıp farklılaşmadığı incelenmiştir. Bu amaç doğrultusunda ilişkisel tarama yönteminden yararlanılmıştır. Betimsel istatistikler kapsamında aritmetik ortalama ve standart sapma değerleri hesaplanmıştır. Veri dağılımının normalliği sınanarak parametrik (ANOVA, t-testi, Spearman korelasyon analizi, basit doğrusal regresyon) ve non-parametrik (Kruskall Wallis-H ve Mann Whitney-U) testlerden uygun olanlar kullanılmış; demografik değişkenlere ilişkin karşılaştırmalarda etki büyüklükleri hesaplanmıştır. Veri toplamak amacıyla araştırma kapsamında geliştirilen `Öğretmen İş Performansı Ölçeği (ÖİPÖ)`, `Değişim Yorgunluğu Ölçeği` ve Türk kültürüne uyarlanan `Eğitim Politikaları Bağlamında Öğretmen Moral Yitimi Ölçeği (EPB-ÖMYÖ)` kullanılmıştır. Araştırma 2018-2019 öğretim yılında Sakarya ili genelinde yürütülmüş ve evrenin tamamına ulaşılması hedeflenmiştir. Çevrim içi olarak il genelinde bütün ilk, orta ve lise düzeyindeki kamu okullarına gönderilen link yoluyla 1935 öğretmen araştırmaya katılmıştır. Araştırmada elde edilen bulgular öğretmenlerin iş performansına ilişkin algılarının ölçek genelinde, görev performansı ve uyumsal performans boyutlarında `her zaman` bağlamsal performans boyutunda `sık sık`; değişim yorgunluğu ölçeğinde `katılıyorum`; öğretmen moral yitimi ölçeği geneli ve boyutlarında ise `kararsızım` düzeyinde gerçekleştiğini göstermektedir. Ayrıca öğretmen algıları arasında bazı demografik değişkenler açısından istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar olduğu belirlenmiştir. Öte yandan araştırmada ele alınan değişkenler arasında pozitif ve negatif yönlü düşük, orta ve yüksek düzeyde istatistiksel olarak anlamlı ilişkiler olduğu saptanmıştır. Son olarak yordama düzeyleri düşük olmakla birlikte değişim yorgunluğu ve moral yitimi değişkenlerinin öğretmen iş performansının anlamlı birer yordayıcısı olduğu; ayrıca değişim yorgunluğunun öğretmen moral yitimini anlamlı bir biçimde yordadığı belirlenmiştir. Elde edilen bulgulardan yola çıkarak politika yapıcılara ve eğitim yöneticilerine yönelik bir takım öneriler getirilmiştir. Anahtar Kelimeler: Değişim Yorgunluğu, Moral Yitimi, İş Performansı.

This study aimed to determine the level of teachers' job performance, change fatigue and demoralization under the influence of educational policies and relationship among those variables. Additionally it was tested if demographics such as gender, school level, experience, dwelling unit of the school, educational background, marital status and the type of faculty graduated created a statistically significance difference in the scores. It was a correlational research. On the other hand, mean and standard deviation were calculated. Checking the assumption of normality, ANOVA, t-test, Spearman correlation coefficient for normally distributed data and Kruskall Wallis-H, Mann Whitney-U tests for non-normally distributed data were conducted. Simple linear regression was exploited to quantify the relative impact of variables on one another. Effect sizes were also calculated for statistically significant differences. `Teacher Job Performance Scale` and `Change Fatigue Scale` were developed and `Teacher Demoralization Scale` was adapted into Turkish Culture to collect the data. The study was carried out in Sakarya province during the academic year of 2018-2019. An online link containing data collection tools were sent to all public schools (primary, secondary and high schools) and 1935 teachers participated in the study through the link. The findings indicated that the level of teachers' job performance was `always` for overall scale, task and adaptive performance dimensions; `often` for contextual performance dimension. As for change fatigue scale teachers' opinions were `I agree` and `Undecided` for teacher demoralization scale and its dimensions. It was also determined that some of the demographics created statistically significant differences in teachers' opinions. On the other hand, there were both negative and positive low, medium or high level statistically significant correlations among variables. Lastly, the findings revealed that teacher demoralization and change fatigue predicted teacher job performance; change fatigue predicted teacher demoralization significantly. Based on the findings some suggestions were made for policy makers and educational administrators. Key Words: Change Fatigue, Demoralization, Job Performance.