Özel eğitim meslek okulu öğretmenlerinin özel eğitimde mesleki eğitime ilişkin görüşlerinin incelenmesi

Abstract

Zihin yetersizliği olan bireylerin bağımsız olarak yaşayabilmesi, toplumda üretici ve verimli bir role sahip olabilmesi için meslek sahibi olması gerekmektedir. Meslek sahibi olmak için ise akademik beceriler, toplumsal yaşam becerileri ve bunların yanında iyi bir mesleki eğitim sürecinden geçmiş olması gerekmektedir. Bu araştırmada özel eğitim meslek okulu öğretmenlerinin özel eğitimde mesleki eğitime ilişkin görüşlerinin incelemesi amaçlanmıştır.Araştırma, nitel araştırma yöntemine dayalı olarak yürütülmüştür. Veri toplama aracı olarak araştırmacı tarafından hazırlanan yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Araştırmanın katılımcıları, İstanbul ili Milli eğitim müdürlüğüne bağlı özel eğitim meslek okullarında görev yapan 7 özel eğitim öğretmeni ve 8 meslek öğretmeninden oluşmaktadır. Araştırmadan elde edilen bulgular betimsel analiz kullanılarak çözümlenmiştir. Katılımcı görüşleri doğrultusunda analiz edilen veriler tablo haline getirilmiştir.Araştırma sonucunda elde edilen veriler, meslek dersi programlarının amaçları ve içeriğinin meslek kazanımı için yeterli olduğu, öğretmenlerin meslek kazandırma sürecinde öğrenci ve donanım kaynaklı problemler yaşadığı sonucuna ulaşılmıştır. Zihin yetersizliği olan öğrencilerin birçok iş alanında çalışabileceği; meslek dersleri, bağımsız yaşam dersleri ve meslek ahlakı derslerinin iş sahibi olmayı kolaylaştıracak beceriler olduğu bunun yanında mezun olduklarında yeterli düzeyde mesleki beceriye sahip olduklarını ifade edilmiştir. İstihdam ile ilgili EKPSS' de düzenlemeler yapılması, atölye çeşitliliğinin arttırılması, özel sektör ve devlet kurumlarıyla işbirliği sağlanması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca öğretmenlerin ailelerden beklentilerinin çocuklarıyla ilgili gerçekçi beklentiler içinde olmaları ve öğretmen veli iş birliğinin sağlanması; okul idaresinden beklentilerin ise materyal desteği ve istihdam alanlarına uygun atölyeler açılması şeklinde belirtilmiştir. Öğretmenlerden beklentilerin özel eğitim alanında kendilerini geliştirmeleri ve öğrenciyi tanımaları; bakanlıktan beklentilerin ise istihdam alanını genişletilmesi ve fiziki şartların iyileştirmesi şeklinde ifade edilmiştir.Anahtar Kelimeler: Özel eğitim meslek okulu, zihin yetersizliği olan birey, mesleki eğitim, istihdam

Individuals with mental deficiency are required to be a profession in order to live independently and to have producing and fruitful role in public. These individuals require the profession education process besides academic skills and communal living abilities. This study aims to analyze teacher opinions related to the effectiveness on the acquisition profession of training at special education profession schools.This study have carried out on the qualitative research methods. The semi-structured interview forms which are made by the researcher have been used as data collection tool. The participants of study have consisted of 8 profession teachers and 7 special education teachers who has worked at special education profession schools under Istanbul Provincial Directorate of National Education. The findings in research have been resolved by using descriptive analysis. The datas which have analyzed in accordance with the opinions of participants have been tabularized.The results obtained from this study have indicated that aim and content of profession lesson programs have measured up acquisition profession and teachers have some problems related to students and equipment during the acquisition profession. Furthermore, results show that profession lessons, independent living lessons and professional ethic lessons are skills which make acquisition profession easy. This study reveals that students with mental disability can work many areas and have adequately professional ability after graduation. This study demonstrated that arrangements are made EKPSS related to employment, variety of workshop are enhanced, public and private sector cooperation is needed to provide. Besides, this study stated that teachers expect parents have realist expections for students, teacher and parent cooperation is provided and expectations of school administration are material support and workshops which have built in accordance with employment areas. It is expressed that self-development in special education and knowledge of students are expectations of teachers, widening of employment areas and improvement of physical conditions are expectations of ministry.Keywords: special education vocational schools, individuals with intellectual disabilities, vocational training, employment