Okul yöneticilerinin dönüşümcü liderlik davranışlarının öğretmenlerin bireysel yenilikçilik algılarına etkisi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, ilkokullarda görevli öğretmenlerin algılarına göre okul yöneticilerinin dönüşümcü liderlik davranışlarının öğretmenlerin bireysel yenilikçilik algısının anlamlı bir yordayıcısı olup olmadığının belirlenmesidir. Çalışma evreni 2018-2019 eğitim öğretim yılında İstanbul ili Üsküdar İlçe Milli Eğitim Müdürlüğüne bağlı resmi ilkokullarda görev yapan 1037 öğretmenden oluşturulmuştur. Uygulama sonucunda 426 öğretmenden görüş alınmıştır.Araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden tarama modelinden yararlanılmıştır. Araştırmada üç bölümden oluşan bir veri toplama aracından yararlanılmıştır. Veri toplama aracının ilk bölümünde kişisel bilgi formu, ikinci bölümünde Oran (2002) tarafından geliştirilen Dönüşümcü Liderlik Ölçeği ve üçüncü bölümünde Kılıçer ve Odabaşı (2010) tarafından Türkçe'ye uyarlanan Bireysel Yenilikçilik Ölçeği yer almıştır.Araştırmanın sonuçlarına göre; araştırmaya katılan öğretmenlerin algılarına göre okul müdürlerinin dönüşümcü liderlikleri tüm alt boyutlarında yüksek düzeyde sergiledikleri tespit edilmiştir. Öğretmenlerin bireysel yenilikçilikleri; 35'inin (%8,2) yenilikçi, 145'inin (% 34) öncü, 207'sinin (% 48,6) sorgulayıcı, 37'sinin (% 8,7) kuşkucu ve 2'sinin (%0,5) gelenekçi olduğu sonucuna ulaşılmıştır. İlişki açısından; Dönüşümcü liderlik ilham verici motivasyon alt boyutu ile Bireysel yenilikçilik değişime direnç, fikir önderliği, deneyime açıklık, risk alma alt boyut puanları ve yenilikçilik toplam puanı arasında pozitif yönlü anlamlı ilişkiler olduğu saptanmıştır. Dönüşümcü liderlik alt boyutlarından ideal etki, bireysel ilgi ve entelektüel uyarım ile Bireysel yenilikçilik değişime direnç, fikir önderliği, deneyime açıklık, risk alma alt boyut puanları ve yenilikçilik toplam puanları arasında pozitif yönlü anlamlı ilişkiler olduğu bulunmuştur. Yordayıcılık açısından; Dönüşümcü liderlik ilham verici motivasyon ve entelektüel uyarım alt boyutlarının öğretmenlerin yenilikçilik düzeyinin pozitif ve anlamlı olarak yordayan değişkenler olduğu sonucuna ulaşılmıştır. En yüksek düzeyde yordayan değişkenin ise entelektüel uyarım olduğu tespit edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Dönüşümcü Liderlik, Bireysel Yenilikçilik, İlkokul Yönetici ve Öğretmenleri.

The aim of this study is to determine whether transformational leadership behaviors of school administrators are a significant predictor of individual innovativeness perception of teachers based on the perceptions of teachers working in official primary schools. The population of the research was composed of 1037 teachers working in official primary schools affiliated to Üsküdar District Directorate of National Education in Istanbul in 2018-2019 academic year. 426 teachers submitted their completed scales.Scanning model, which is one of quantitative research methods, was used in the study. A data collection tool consisting of three parts was used in the study. The first part of the data collection tool includes the personal information form, the second part includes the Transformational Leadership Scale developed by Oran (2002) and the third part includes the Individual Innovativeness Scale adapted to Turkish by Kılıçer and Odabaşı (2010).The results of the research reveals that transformational leadership of the school principals is moderate in all sub-dimension based on the perceptions of the teachers who have participated in the research. The results point out to Individual innovativeness of teachers as the following; 35 teachers, which equals to 8.2%, were innovative, 145 teachers, which equals to 34%, were pioneers, 207 teachers, which equals to 48.6% were questioning, 37 teachers, which equals to 8.7%, were skeptical and 2 teachers which equals to 0.5% were traditionalist. In terms of the relationship; it was concluded that there was a positive correlation between inspirational motivation and resistance to change, idea leadership, openness to experience, risk taking sub-dimension scores and total innovativeness score. It was also concluded that there was a positive relationship between ideal effect, individual interest and intellectual stimulation, resistance to change, idea leadership, openness to experience, risk taking sub-dimension scores and total innovatiness scores. Finally the results also showed that the most important predictor variable was intellectual stimulation and inspirational motivation and intellectual stimulation subscales were positive and significant predictors of teachers' innovativeness level.Keywords: Transformational Leadership, Individual Innovativeness, Primary School Administrators and Teachers.