Fen bilimleri öğretim programında zor olarak algılanan konular, olası nedenleri ve öğretmen, öğrenci görüşleri

Abstract

Bu çalışmada; ortaokul 5, 6, 7 ve 8. sınıf öğrencilerinin Fen Bilimleri Öğretim Programındaki konulardan i) hangilerini zor olarak algıladıklarını tespit etmek, ii) zor olarak algılanan konuların öğretmen ve öğrencilere göre farklılık gösterip göstermediğini belirlemek iii) zor olarak algılanan konuların olası nedenlerini ortaya çıkarmak ve iv) tespit edilen zorlukların giderilmesine yönelik çözüm önerileri sunmak amaçlanmıştır. Çalışma 2016-2017 Bahar Yarıyılı'nda Bolu Merkez'deki 8 farklı ortaokulda öğrenim görmekte olan toplam 460 sekizinci sınıf öğrencisi ve bu okullarda görev yapan en az 5 yıllık deneyime sahip 34 fen bilimleri öğretmeni ile gerçekleştirilmiştir. Çalışma, nitel ve nicel araştırma yöntemlerinin kullanıldığı iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde öğrencilerin zor olarak algıladıkları fen konularını belirlemek amacı ile ortaokul fen öğretim programı ve ilgili literatür taranarak hazırlanan `Fen Bilimleri Dersi Zor Konuları Belirleme Anketi` 8. sınıf öğrencilerine ve fen bilimleri öğretmenlerine uygulanmıştır. Elde edilen veriler zorluk belirleme formülü ve excel programı kullanılarak işlenmiş ve her konuya ait zorluk indeksleri belirlenmiştir. Çalışmanın ikinci bölümünde öğrencilerin ve öğretmenlerin fen konularını zor olarak algılama sebepleri belirlenmeye çalışılmıştır. Bu amaçla konuları zor olarak belirten öğrenci ve öğretmenler arasından seçilen 28 öğrenci ve 10 öğretmen ile yarı yapılandırılmış görüşmeler yapılmıştır. Elde edilen veriler yazılı hâle getirilmiş ve içerik analizi yöntemi kullanılarak incelenmiştir. Araştırma sonuçları i) öğrencilerin en fazla fiziksel olaylar öğrenme alanına ait konularda zorlandığını, ii) yedinci sınıf seviyesindeki konuların daha zor algılandığı, öğrenciler tarafından zor olarak algılanan konularla, öğretmenlerin öğrencileri için zor olarak algılandığını düşündükleri konular hususunda farklılıklar bulunduğunu göstermiştir. İlaveten, öğrencilerin tespit edilen konuları zor olarak algılamalarına; i) öğretmenlerin öğretim yöntem ve tekniklerinin yetersiz kalması, ii) demokratik sınıf ortamının olmaması, iii) terminolojinin ağırlıklı olarak kullanılması, iv) deney ve etkinliklere yer verilmemesi, v) ders araç ve gereçlerinin yeterli ve etkili kullanılmaması, vi) soyut kavramların varlığı, vii) sınıf seviyesinin üzerinde konuların olması, viii) matematik becerisi gerektiren konuların varlığı, ix) motivasyon eksikliği, sınıf ortamı ve çevrenin etkisi, x) derse ayrılan zamanın yetersiz gelmesi ve ön öğrenmelerdeki yanlışlıkların neden olduğu tespit edilmiştir. Elde edilen bu bulgular fen eğitimi literatüründeki benzer araştırma sonuçları ile karşılaştırılarak öneriler sunulmuştur.

This study aims to i) identify which topics are regarded as difficult in science curriculum by the 5th , 6th, 7th and 8th grade students, ii) find out whether the topics perceived as difficult differ or not according to students and teachers, iii)discover possible reasons why these topics are perceived as difficult and iv)propose solutions to eliminate these difficulties.The study was carried out in the spring semester of 2016-2017 education year with 460 8th grade students studying in 8 different secondary schools in the district of Bolu and 34 science teachers with at least 5 years of experience working in these schools. This study was conducted in two phases in which qualitative and quantitative research methods were used.In the first phase, 'Science Course Difficult Topics Determination Questionnaire' , which was prepared by surveying secondary school science curriculum and related literature, was applied to the 8th grade students and science teachers in order to identify the topics that the students perceive as difficult. Data collected in this phase were processed with the help of difficulty determination formula and Excel program and difficulty indexes were determined for each topic. The second phase of the study dealt with identifying the reasons why the students and teachers perceive the science topics as difficult. For this reason, semi-structured interviews were conducted with 28 students and 10 teachers selected among the students and teachers who stated the subjects as difficult. The data obtained were transcripted and analyzed using content analysis method.The results of the research showed that i) the students had the most difficulty in subjects related to the learning field of physical events ii) the subjects at the 7th grade level were perceived more difficult and there were differences between the topics perceived as difficult by the students and the topics the teachers consider that their students perceive as difficult. Besides, it was discovered that why the students regarded these subjects as difficult were identified as ; i) inadequate teaching methods and techniques used by teachers, ii)lack of democratic classroom environment, iii)too much usage of terminological terms, iv)lack of experiments and activities, v)lack of adequate and effective use of course materials, vi)the presence of abstract concepts, vii)presence of topics harder than the grade level viii)presence of topics requiring maths skill, ix)lack of motivation, effect of classroom atmosphere and environment, x)insufficient time allocated to the course and inaccuracies in pre-learning. These findings are compared with the results of similar researches in the science education literature and proposals were put forward to overcome the difficulties.