Sosyal bilgiler öğretmenleri ve ortaokul öğrencilerinin kavram öğretimine ilişkin görüşlerinin belirlenmesi

Abstract

Kavramlar düşüncenin temel taşlarını oluştururlar. Birey dünyaya kavramlar sayesinde anlam yükler. Kavramlar bir konu içerisinde pek çok bilgiyi organize eden ve bütünleştiren ilkelerdir. Eğitimin sağlıklı bir şekilde gerçekleşebilmesi kavramların doğru ve yerinde öğretilebilmesiyle ilgilidir. Tarih, coğrafya, iktisat, vatandaşlık, toplum bilimi vs. alanlarına ait ana kavramların bilgisine sahip olmadan yaşadığımız toplumu anlamamız mümkün olmayacaktır. İlköğretim öğrencilerinin kavram zenginliği açısından önemli bir yere sahip olan Sosyal Bilgiler dersine ait ana öğeleri öğrenebilmeleri ve karşılaşacakları sosyal problemleri aşabilmeleri için temel kavramları çok iyi bilmeleri gerekmektedir. Kavramlar, ilköğretim seviyesindeki öğrencilerin zihinlerinde bulunan temel şemaların meydana gelmesine ve yeni bilgilere anlamlı bir biçimde sahip olmalarına olanak sağlar.Bu araştırma Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin ve ortaokul öğrencilerinin kavram öğretimine ilişkin görüşlerinin incelenmesine yönelik olarak hazırlanmıştır. Nitel araştırma desenlerinden olgu bilim (fenomonoloji) deseniyle tasarlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Ankara ilinde üç farklı ilçede (Çankaya, Mamak, Yenimahalle) görev yapmakta olan 50 Sosyal Bilgiler öğretmeni ve 75 (6.7.8. sınıf) ortaokul öğrencisi oluşturmuştur. Araştırmanın örneklemi uygun örnekleme yöntemi ile seçilmiştir. Veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Verilerin elde edilmesi amacıyla oluşturulan görüşme formu öğretmen ve öğrencilere uygulanmıştır. Öğretmen görüşme formu iki kısımdan oluşmuş birinci kısımda kişisel bilgilere yer verilmiş, ikinci kısımda 10 adet açık uçlu soru yer almıştır. Öğrenci görüşme formunun birinci kısmında kişisel bilgiler, ikinci kısmında ise 6 adet açık uçlu soru yer almıştır. Verilerin analizinde, betimsel analiz tekniğinden faydalanılmıştır. Betimsel analiz tekniğinde esas hedef, elde edilen bulguların okuyucuya hazır ve özet bir biçimde sunmaktır. Araştırma sonucunda, Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin kavram öğretimini Sosyal Bilgiler dersi açısından önemli gördükleri, öğretimde en çok tercih ettikleri, kavram öğretim tekniklerinin ise kavram haritası ve zihin haritası olduğu tespit edilmiştir. Öğretmenlerin kavramların öğretiminde özellikle soyut, tarihi kavramlarda güçlük çektikleri ve bu kavramların daha zor öğrenildiğini düşündükleri sonucuna ulaşılmıştır. Bu kavramlarda güçlük yaşanmasının sebebinin, öğrencilerin somut işlemler döneminde olmasından kaynaklı olarak yeterince soyut düşünememeleri, kavramların öğrenci seviyesine uygun olmaması, ön bilgi eksikliği ve kavramların çoğunun günlük hayatla ilişkilendirilemediği görüşünde oldukları tespit edilmiştir. Ortaokul öğrencileri ise, Sosyal Bilgiler dersinde kavram öğreniminde en çok kullanılan tekniğin kavram haritası olduğunu belirtmişler, soyut ve tarihi kavramların öğreniminde güçlükler yaşadıklarını ifade etmişlerdir. Öğrencilerin kavram öğretiminde en sık karşılaştıkları sorunları materyal eksikliği, soyut kavramların varlığı, ön bilgi eksikliği, kavramların bilişsel düzeylerinin üstünde olması, ders süresinin azlığı olarak tespit edilmiştir. Araştırma sonucunda, bu sorunları aşmak için kavram öğretim tekniklerinden faydalanmanın önemli olduğu belirtilirken; soyut kavramların somutlaştırılmasına yönelik materyal kullanılması, bol örnek kullanılması gibi önerilerde bulunulmuştur. Anahtar Kelimeler: Sosyal Bilgiler, Kavram, Kavram Öğretimi, Öğretmen, Öğrenci

Concepts form the cornerstones of thought. The individual will tell the world in terms of concepts. Concepts are principles that organize and integrate a lot of information within a topic. It is about the right and proper learning of the concepts of the healthy realization of Education. History, Geography, Economics, citizenship, sociology, etc. we will not be able to understand the community we live in from having the computer of the main concepts belonging to their fields. It is necessary for Primary School students to be able to learn the main students of the social studies course, which has an important place in terms of concept richness, and to know the basic concepts for the social problems they will face very well. The concepts allow students at the elementary level to have basic schemas in their minds and to have new information in a meaningful way.This research has been prepared to examine the views of Social Studies teachers and secondary school teachers regarding concept education. It was designed with mature science (phenomonology) design from NITEL research designs. The group of the research study included 50 social studies teachers and 75 (6.7.8) who worked in three different districts (Çankaya, Mamak, Yenimahalle) in Ankara province. class) was created secondary school student. The sample was selected by the appropriate sampling method. The form of looking as if it was semi-made was used as a data collection tool. The imaging form created for the purpose of obtaining the information was applied to teachers and students. The teacher vision form was composed of two parts, the first part contained personal information, and the second part contained 10 open-ended questions. In the first part of the student vision form, personal information and in the Second Part, 6 open-ended questions were included. Descriptive analysis technique was used in the analysis given. The main objective of the descriptive analysis technique is to present the findings in a ready to read and abstract form. The concept map and the mind map of the concept teaching techniques have been found to be the most preferred in education, as social studies teachers view concept learning as important in terms of Social Studies Lesson. In the teaching of the concepts of teachers, especially abstract, historical concepts, strong shots and the result of thinking that these concepts are more difficult to learn has been reached. It has been found that the reason for the strong experience of these concepts is that the students are not able to think abstractly enough due to being in concrete processes period, the concepts are not suitable for student level, lack of prior knowledge and many of their concepts are not related to daily life. The concept map is the most widely used technique in the social studies course, the middle school teachers stated that they had difficulties in the learning of the concepts of last name and history. The most common problems that students face in concept education are the lack of materials, the existence of soyat concepts, the lack of prior knowledge, the fact that their concepts are above their complex order, and the lack of course time. While the search result determined that it was important to take advantage of concept teaching techniques to overcome these problems, it made suggestions such as the use of material for the embodiment of surname concepts and the use of abundant samples. Keywords: Social Studies, Concept, Concept Education, Teacher, Student