Öğretmenlerin ve okul yöneticilerinin okul rehberlik hizmetleri ve psikolojik danışman ile ilgili metaforik algılarının incelenmesi

Abstract

Bu araştırmanın temel amacı eğitim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin ve yöneticilerin okul psikolojik danışmanı, rehberlik hizmetleri ve rehberlik servisi odasına ilişkin metaforik algılarını belirlemektir. Araştırma nitel bir çalışma olup olgubilim yöntemi ile desenlenmiştir. Araştırma 54 okul yöneticisi ve 314 öğretmen olmak üzere toplam 368 kişi ile yapılmıştır. Araştırma ile ilgili veriler araştırmacı tarafından geliştirilen açık uçlu sorulardan oluşan görüşme formu ve kişisel bilgi formu toplanmıştır. Elde edilen veriler bilgisayar ortamında SPSS programı yardımıyla çözümlenerek frekans ve yüzde dağılımı hesaplanmış, kişisel değişkenlere göre betimleyici analizler yapılmıştır. Araştırma neticesinde, katılımcıların psikolojik danışman için 210 metafor, okul rehberlik hizmetleri için 242 metafor ve rehberlik servisi odası için 189 adet geçerli metafor kullandıkları tespit edilmiştir. Kullanılan metaforlar psikolojik danışman için 10, okul rehberlik hizmetleri için 23 ve rehberlik servisi odası için 17 alt temada toplanmıştır. Katılımcıların ilk sırada; psikolojik danışman için anne ve doktor metaforunu, rehberlik hizmetleri için sağlık hizmetleri metaforunu ve rehberlik servisi odası için ise acil servis metaforunu kullandıkları görülmüştür. Katılımcıların okul psikolojik danışmanına ilişkin daha olumlu metaforlar kullandıkları ve daha olumlu metaforik algılara sahip oldukları belirlenmiştir. Rehberlik servisi odasına ilişkin ise olumsuz metafor kullanımının diğerlerine oranla daha fazla olduğu görülmüştür. Okul müdürü olarak görev yapan katılımcıların psikolojik danışmana ilişkin daha olumlu metaforik algılarının olduğu, müdür yardımcısı olan katılımcıların ise diğer katılımcılara göre daha olumsuz metaforik algılara sahip olduğu belirlenmiştir. Katılımcıların kişisel değişkenlerine göre psikolojik danışman, rehberlik hizmetleri ve rehberlik servisine ilişkin farklı metaforlar kullandıkları ve farklı metaforik algılara sahip oldukları bulunmuştur.

The primary purpose of this research is to identify the metaphorical perceptions of teachers and school administrators who work in the educational institutions for school psychological counsellor, guidance services, and guidance service room. The research is a qualitative study and it is designed by the method of phenomenology. The research was conducted with a total of 368 students, 54 school administrators and 314 teachers. An interview form consisting of open-ended questions developed by the relevant researcher and a personal information form were collected. The data from questionnaire forms were analysed with the help of SPSS program after that frequency and percentage distribution were calculated according to it and descriptive analyses were made according to personal variables. As a result of the study, participants were found to use 210 metaphors for psychological counselors, 189 metafor the school guidance services and 242 valid metaforums for the guidance service room. The metaphors used were collected in 17 sub-themes for psychological counseling, 23 sub-themes for school guidance services and in the guidance service room. Participants were found to use more positive metaphors about school psychological counsellors and to have more positive metaphorical perceptions. On the other hand, the use of negative metaphors for guidance counselling room was found to be higher than the others. It was determined that participants who worked as school principals had more positive metaphorical perceptions of the psychological counsellor and those who were assistant principals had a more negative metaphorical perception than the other participants. Participants were found to use different metaphors about psychological counselling, guidance services and guidance services according to their personality variables and found to have different metaphorical perceptions.