Otizm spektrum bozukluğu olan öğrencilere yüz ifadelerini tanımanın öğretiminde ayrık denemelerle öğretim ile sanal gerçeklik gözlüğü ile öğretimin etkililiğinin karşılaştırılması

Abstract

Bu çalışmada otizm spektrum bozukluğu (OSB) olan öğrencilere yüz ifadelerini öğretmekamacıyla Ayrık Denemelerle Öğretim (ADÖ) ve Sanal Gerçeklik Gözlüğü (SGG) ileyapılan öğretimin sonuçlarının etkililik ve verimlilik açısından farklılaşıp farklılaşmadığıaraştırılmıştır. Bu amaçla araştırmamıza otizm tanılı, yüz ifadelerini tanımayan, 10 ve 13yaşlarında iki öğrenci katılmıştır. Öğrencilere öğretimi yapılacak evrensel altı temel yüzifadesi olarak kabul edilen mutlu, üzgün, kızgın, şaşırmış, korkmuş ve iğrenmiş yüzifadeleri yansız atama ile iki gruba ayrılmıştır. ADÖ ile yapılacak yüz ifadeleri içinmodellerin yüz ifadelerinin fotoğraf kartları kullanılırken, SGG ile yapılacak öğretimdeaynı modellerin üç boyutlu halleri kullanılmıştır. Araştırmada doğru tepki sayısınıkaydetmek amacıyla olay kaydı veri formu kullanılmıştır. Her öğretim oturumundan önceöğretimde yer almayan modellerin fotoğrafları ile yoklama verileri alınmış, öğretimsırasında öğretim verileri tutulmuştur. Her öğretim oturumunun sonunda ise farklı birmateryal ile genelleme verisi alınmıştır. Öğretiminin sonlanmasından ardından 2., 4. ve6. haftalarda ise kalıcılıklarına ilişkin izleme verileri alınmıştır. Araştırmanın öğretim,yoklama ve genelleme oturumları grafiklerine göre hem ayrık denemelerle öğretim hemde SGG ile yapılan öğretimin OSB'li çocukların yüz ifadelerini öğrenmelerinde etkilibulunmuştur. Bununla birlikte SGG ile yapılan öğretimin ADÖ'ye göre daha az sayıdaöğretim oturumu ve öğretim süresi gerektirdiği, katılımcıların SGG ile gerçekleştirilenoturumlarda daha az sayıda hata yaptıkları bulgularına ulaşılmıştır. Araştırmanın bubulguları SGG ile yapılan öğretimin daha verimli olduğunu göstermektedir. Öğretiminardından alınan izleme oturumlarında ise iki grup arasında bir farklılık bulunamamıştır.Ayrıca bunların yanında öğretilen becerinin işlevi ve kullanılan öğretim tekniklerineilişkin görüşleri almak üzere öğrencilerin öğretmenleri ile sosyal geçerlik verisitoplanılmıştır.

The aim of this study was to investigate the facial expressions of the students with autismspectrum disorder (ASD) and to determine whether the results of the teaching withDiscrete Trial Teaching (DTT) and virtual reality glasses (VRG) differ in terms ofeffectiveness and efficiency. For this purpose, two students aged 10 and 13 years whowere diagnosed with autism and did not recognize their facial expressions were includedin the study. Happy, sad, angry, confused, frightened and disgusted facial expressions,which are accepted as the six basic facial expressions to be taught to the students, aredivided into two groups with neutral assignment. For facial expressions to be taught byDTT, the facial expressions of the models were used, while in the teaching to beperformed by VRG, three dimensional forms of the same models were used. An eventrecord data form was used to record the number of correct responses in the study.Attendance data were collected with the photographs of the models not included in theteaching before each teaching session and the teaching data were kept during the teaching.At the end of each teaching session, a different material and generalization data weretaken. Follow-up data were collected at 2, 4 and 6 weeks after the completion of theteaching. According to the graphs of teaching, attendance and generalization sessions ofthe study, both DTT and teaching with VRG were found to be effective in learning facialexpressions of children with ASD. However, it was found that teaching with VRGrequired fewer teaching sessions and teaching time than DTT, and that participants madefewer mistakes in sessions with VRG. These findings of the research show that teachingwith VRG is more efficient. In the follow-up sessions, no difference was found betweenthe two groups. In addition, social validity data were collected with the teachers of thestudents in order to get the opinions about the function of the skill taught and the teachingtechniques used.