73 numaralı Mühimme defterinin transkripsiyonu ve değerlendirilmesi (1-120)

Abstract

Mühimme Defterleri, Osmanlı Devleti'nde üst düzey karar organı olan Divân-ı Hümâyûn'a ait ferman suretlerinin toplanmasıyla oluşan defterlerdir. Mühimme Defterleri, Divân-ı Hümâyûn'da görüşülüp karara bağlanan önemli konuların yazılmasıyla ortaya çıktığından büyük önem arz etmektedir. Divân-ı Hümâyûn'a intikal eden siyasi, iktisadi, içtimai ve sosyal olayları aydınlatacak nitelikte pek çok bilgiyi bu defterlerde bulmak mümkündür. Transkripsiyon ve değerlendirmesini yaptığımız 73 numaralı Mühimme Defteri, III. Murat döneminin (1574-1595) son yılı ile III. Mehmet döneminin (1595-1603) ilk yılını kapsamaktadır. Osmanlı Devleti'nin 1594-1595 yıllarında karşı karşıya kaldığı en büyük sorunlardan biri olan eşkıyalık faaliyetleri, defterin büyük bir bölümünü oluşturmaktadır. Ayrıca zahire temini, sefer, kasaplık, köprü tamiri, cami yapımı, sancakların birleştirilmesi, tayin, hassa çayırları gibi çeşitli konular da defterde geçmektedir. Çalışmamızda Divân-ı Hümâyûn ve Mühimme Defterleri hakkında genel bilgilerin yanı sıra incelenen defterin şekil ve muhteva özellikleri, transkripsiyon ve değerlendirmesine yer verilmiştir. Çalışmanın sonunda indeks ve 73 numaralı Mühimme Defterinin fotokopisi yer almaktadır. Anahtar kelimeler: Mühimme Defterleri, Divân-ı Hümâyûn, Mühimme, Eşkıyalık, Zahire

Muhimme Registers are books that are formed by the collection of the ferman copies of the Divan-ı Humayun, the highest level decision-making body in the Ottoman State. Muhimme Registers are of great importance as it emerges through the writing of important issues that are discussed and reconciled in the Divan-ı Humayûn. It is possible to find a lot of information in these books that will illuminate the political, economic, social and social events that passed to the Divan-ı Humayun. The Muhimme Register, number 73, which we have transcribed and evaluated, covers the first year of the Murat III period (1574-1595) and the Mehmet III period (1595-1603). The banditry activities, one of the biggest problems the Ottoman State faced in 1594-1595, constitute a large part of the book. In addition, the book covers various topics such as grain supply, voyage, butchery, bridge repair, mosque construction, joining of the banners, appointment, and sultan's income. In our study, besides general information about Divan-ı Humayun and Muhimme Registers, the book's shape and content features with transcription and evaluation of the book are also included. At the end of the work, the index and the photocopy of the Muhimme Register 73 are given.Keywords: Mühimme Registers, Divân-ı Hümâyûn, Mühimme, Banditry, Grain