Ahlat ilçesindeki tarihi yapıların yapısal analizi

Abstract

Tarihi eserler, geçmiş ile geleceği kuvvetle bağlayan paha biçilemez kültür varlıklarımızdır. Aynı zamanda, tarihi yapılar toplumların mühendislik birikimleri, sanat anlayışları ve ekonomik durumlarının da bir göstergesidir. Kültür mirasının korunması ve geleceğe güvenle devredilmesi 21. yüzyılın önemli mühendislik araştırma ve uygulama konularının başında gelmektedir. Birçok medeniyete beşiklik eden Ahlat ilçesinde çeşitli medeniyetlere ait çok sayıda tarihi eser bulunmaktadır. Çalışmada öncellikle bölgenin jeolojisi ve depremselliği hakkında bilgiler verilmiştir. Ahlat'ta bulunan tarihi eserlerde kullanılan Ahlat Taşı'nın genel özellikleri belirtilmiştir. Ahlat ilçesinde yer alan tarihi eserler hakkında bilgiler verilmiştir. Çalışma ile bu yapıların yapım teknolojileri hakkında bilgiler verilmiştir. Çalışmada dikkate alınan tarihi eserler için yerinde ölçümler yapılarak bu eserler için haritalandırma işlemi yapılmıştır. Bu yapılar için oluşturulan gözleme dayalı yapısal analiz formu her bir yapı için ayrı ayrı doldurulmuştur. Yapıların mevcut durumları belirlenerek yapılarda oluşan yapısal hasarlar ve nedenleri ortaya konmuştur. Seçilen farklı türdeki (mezar taşı, kümbet, köprü, minare ve imarethane duvarı) birkaç tarihi eser için sonlu elemanlar yöntemi kullanılarak modellemeler yapılarak bu yapıların deprem analizleri yapılmıştır. Bu yapıların sismik davranışları belirlenerek öneriler yapılmıştır. Oldukça zengin bir tarihi mirasa sahip Ahlat ilçesinde yer alan tarihi eserlerin izlenebilmesi ve değerlendirilebilmesi açısından bu çalışma ayrı bir öneme sahiptir.

Historical monuments are priceless cultural assets that link the past with the future. Historical structures are also an indication of engineering accumulations, artistic understandings and economic situations of societies. The preservation of cultural heritage and the transfer with confidence to the future are at the beginning of important engineering research and application issues of the 21st century. There are many historical monuments belonging to various civilizations in the city of Ahlat which has many civilization cradles. In the study, the geology and seismicity of the region were given firstly. The general characteristics of the Ahlat Stone are mentioned that used in historical monuments which found in Ahlat. Information was given about historical monuments in Ahlat district. This study provided information about construction techniques of these structures. In-situ measurements were made for the historical monuments that considered in this study and the mapping process was carried out for these structures. The observation-based structural analysis form created for these structures was filled in for each structure separately. The current status of these monuments has been determined. The damages and causes of the damages are revealed. Structural modelling was done by using finite element method for selected historical monuments of different types (grave stone, tomb, bridge, minaret and historical wall). Seismic performance calculations of these structures were made and recommendations were made. This work has a separate prescription in order to be able to trace and evaluate historical monuments in the city of Ahlat, which has a rich historical heritage.