Bitlis ve yakın çevresinin afet risk analizi

Abstract

Bu çalışmada, doğal afetlerin oldukça sık yaşandığı Bitlis ili ve civarının, afet çeşitliliği bakımından incelenmesi amaçlanmıştır. Bu kapsamda, heyelan, çığ, kaya düşmesi, sel, yeraltı suyu yükselmesi ve şiddetli yağış gibi doğal afetlerin Bitlis il merkezi ve ilçelere göre zamansal ve mekânsal dağılımları incelenmiş ve buna bağlı olarak geçmişte gerçekleşmiş doğal afet verileri yardımıyla risk analizleri gerçekleştirilmiştir. Risk analizi çalışmasında, doğal afetin olasılığı, şiddeti ve bunun yanında frekansının da kullanıldığı yöntemlerden biri olan Fine–Kinney yöntemi kullanılmıştır. Ayrıca, Bitlis ili ve yakın çevresinin sismik riski ve sismisitesinin mekânsal ve zamansal dağılımı ele alınmıştır. Depremsellik parametrelerinin belirlenebilmesi amacıyla Gutenberg–Richter büyüklük–frekans ilişkisi ve Poisson olasılık modeli yöntemleri uygulanmıştır. Bu çalışma kapsamında geliştirilen MATLAB tabanlı bir algoritma yardımıyla bu parametreler hesaplanmış ve çalışma alanındaki sismik gerilme haritalandırılmıştır. Ayrıca bazı büyüklükteki depremler belirlenmiş zaman süreçlerindeki oluşma riskleri ve dönüş periyotları hesaplanmış ve çalışma alanı için haritalanmıştır.

In this study, it was aimed at analysing the disaster diversity of Bitlis province and its surrounding where natural disasters are frequently lived through. In this scope, temporal and spatial variations of natural disasters such as landslide, avalanche, rock fall, flood, groundwater raising, and heavy precipitation were analysed for Bitlis province and its districts. Risk analyses were also performed by means of the data sets of natural disasters occurred in the past. In the risk analysis study, Fine–Kinney method that use the probability, the intensity and the frequency of the natural disaster was used. Besides, temporal and spatial variations of seismic risk and seismicity of Bitlis province and its close vicinity were also addressed. Gutenberg–Richter magnitude–frequency relationship and Poisson probability model were applied to determine seismicity parameters. Those parameters were calculated through a MATLAB based algorithm developed in the scope of this study, and the seismic stress beneath the study area was mapped. Additionally, occurrence hazard probabilities and the return periods of earthquakes having predefined values in predefined time intervals were calculated and mapped for the study area.