Bir vakıf hastanesinde çalışan vardiyalı ve vardiyasız sağlık personellerinin yeme davranışları ve uyku kalitelerinin karşılaştırılması

Abstract

Hizmetin mecburi olarak tüm gün sürdürülmesi durumunda vardiyalı çalışma sistemi tanımından bahsedilmektedir. Vardiyalı çalışma sistemi insan fizyolojisi ve psikolojisi üzerinde çeşitli olumsuz etkilere neden olmaktadır. Yapmış olduğumuz bu araştırmada vardiyalı çalışmanın sağlık personellerinin uyku kalitesi ve yeme davranışları karşılaştırılırken, bu yeme davranışının uyku kalitesi üzerindeki de etkisi araştırılmıştır.Çalışma İstanbul'daki bir vakıf hastanesinde çalışan 110 gönüllü sağlık personeli üzerinde yapılmıştır. Yeme davranışlarının belirlenmesinde Hollanda Yeme Davranışı (DEBQ), uyku kalitesinin değerlendirilmesinde Pittsburgh Uyku Kalite İndeksi (PUKİ) kullanılmıştır. Veriler değerlendirilirken tanımlayıcı istatistiksel metotlar kullanılmıştır. Katılımcıların 60'ı vardiyalı çalışırken, 50'sini ise vardiyasız çalışmaktadır. Vardiyalı çalışanların %76,7'si, vardiyasız çalışanların ise %42,0'sinin kötü uyku kalitesine sahip olduğu saptanmıştır. Vardiyasız çalışan kadın sağlık personellerinin BKİ düzeyleri 23.47 (±2.71) kg/m2, vardiyalı çalışanların BKİ düzeyine 21.52 (±2.07) kg/m2 göre daha yüksek bulunmuştur. Yeme davranışları karşılaştırıldığında vardiyalı çalışanların emosyonel yeme davranışı puanı 2.49 (± 1.28), vardiyalı çalışmayanların emosyonel yeme davranışı puanı puanlarından 1.97 (± 0.96) yüksek bulunmuştur (p<0.05). Sağlık çalışanlarının kısıtlayıcı yeme davranışı puanı, dışsal yeme davranışı puanı grup ortalamaları arasındaki fark istatistiksel açıdan önemli değildir (p>0.05). Vardiyalı çalışanlarda; sağlık çalışanlarının kısıtlayıcı yeme davranışı puanı, emosyonel yeme davranışı puanı, dışsal yeme davranışı puanı, yeme davranışı puanı ortalamalarının uyku kalitesi durumu değişkenine göre grup ortalamaları arasındaki fark istatistiksel açıdan önemli bulunmamıştır (p>0.05). Vardiyasız çalışanlarda uyku kalitesi kötü olan sağlık çalışanlarının kısıtlayıcı yeme davranışı puanı 2.89 (± 0.76), uyku kalitesi iyi olan sağlık çalışanlarının kısıtlayıcı yeme davranışı puanı puanlarından 2.23 (± 0.80) yüksek bulunmuştur (p<0.05). Sağlık çalışanlarının emosyonel yeme davranışı puanı, dışsal yeme davranışı puanı, grup ortalamaları arasındaki fark istatistiksel açıdan önemli bulunmamıştır (p>0.05). Vardiyasız çalışan sağlık personellerinde kısıtlayıcı yeme davranışının olumsuz etkileri anlatılarak, oluşturulacak sağlıklı beslenme planı ile normal BKİ ortalamalarına sahip olmaları sağlanarak uyku kalitelerinin daha iyi seviyeye ulaşması sağlanabilir.

The definition of a shift work system is mentioned when the service is compulsory all day long. The shift work system causes various negative effects on human physiology and psychology. In this study, we investigated the effects of eating behavior on sleep quality, while sleep quality and eating behaviors of the health personnel of shift work were compared.The study was conducted on 110 volunteer health personnel working in a foundation hospital in Istanbul. The Dutch Eating Behavior (DEBQ) was used to determine eating behaviors, and the Pittsburgh Sleep Quality Index (PUKI) was used to assess sleep quality. Descriptive statistical methods were used when the data were evaluated. When the participants were examined, it was determined that 60 were working in shifts and 50 were working without shifts. When sleep quality was compared, 76.7% of the shift workers were worse; 42.0% were worse than those who did not shift work. The BMI values of female health workers working without shift were found to be 23.47 (± 2.71) kg / m2 and 21.52 (± 2.07) kg / m2 higher than the BMI level of shift workers. When eating behaviors were compared, the total score of emotional eating behaviors of shift workers 2.49 (± 1.28) was higher than the total score of emotional eating behaviors 1.97 (± 0.96) of non-shift workers. There was no statistically significant difference between the total scores of restrictive eating behaviors and total scores of external eating behaviors and group averages of health workers (p> 0.05). In shift workers there was not founded average statistical difference between, the quality of sleeping and the total point of restrictive eating behavior of health workers, behavior or eating, emotional eating behavior also external eating behavior. In non-shift workers, the total score 2.89 (± 0.76) of restrictive eating behaviors of health workers with poor sleep quality was higher than the total score 2.23 (± 0.80) of restricting eating behaviors of healthy workers with good sleep quality (p<0.05). There was no statistically significant difference between the average score of total emotional eating behavior and total score of external eating behavior and sleep quality of those who did not work shifts (p> 0.05).Health staff working without shifts may be able to achieve a better level of sleep quality by providing the negative effects of restrictive eating behavior and providing a healthy eating plan and normal BMI average.