Bulanık analitik hiyerarşi prosesi ile tedarikçi seçimi ve bir uygulama

Abstract

İşletmelerin rekabet edebilme gücü, uzun süre faaliyet gösterebilme ve müşterilerin isteklerine uygun ürün üretebilmeleri için doğru tedarikçilerle çalışmaları gerekmektedir. Çok kriterli karar verme problemleri arasında yer alan tedarikçi seçimi, karar vericiye yön verebilmek için üzerinde durulması gereken önemli bir konudur.Bu çalışmada, Düzce İli'nde faaliyet gösteren bir ambalaj fabrikası için en uygun tedarikçinin seçimi Bulanık Analitik Hiyerarşi Prosesi (BAHP) yöntemi ile belirlenmeye çalışılmıştır. Çalışmada BAHP yaklaşımlarından olan Chang'in (1996) geliştirmiş olduğu Genişletilmiş Analiz Yöntemi kullanılmıştır. Veri elde etmek amacıyla bu fabrikadaki satın alma ile sorumlu olan kişilerle görüşülerek uzman görüşü alınmıştır. Belirlenen fiyat, teslimat, hammadde ve hizmet ana kriterleri, bu kriterlerin on iki alt kriteri ve işletmenin ürün temin ettiği üç tedarikçi belirlenerek tedarikçi seçimine yönelik anket uygulanmıştır. Elde edilen veriler BAHP ile değerlendirilerek kriterlerin ağırlıkları belirlenmiştir. Bulunan sonuçlara göre, tedarikçi seçiminde en önemli kriterin hammadde kriteri olduğu ve bu kriteri en çok sağlayabilen tedarikçinin ise ismi kodlanarak verilen C tedarikçisi olduğu tespit edilmiştir. BAHP'de yapılan tüm işlemleri gerçekleştirebilen bir bilgisayar programı geliştirilmiştir. Bu program Delphi XE8 versiyonu ile hazırlanmıştır. Manuel olarak yapılan hesaplamalar, geliştirilen program ile kontrol edilmiş ve sonuçların yaklaşık olarak aynı çıktığı tespit edilmiştir.

Companies need to work with right suppliers for their maintenances, power to compete and the production of customer-based products. Supplier selection which is among the multicriteria decision is of significance to get focused for the guidance of decision makers.In this study, we try to determine the best supplier for a package company being run in Düzce using Fuzzy Analytic Hierarchy Process (FAHP). Expanded analysis method which is developed by Chang and is one of the FAHP approaches is used. In order to obtain data, expert opinion is taken by interviewing with the people that are responsible for the sale in factory. We used a survey for the selection of suppliers among the three suppliers company work with. This survey has price, delivery, raw material and service as factors, and each factor has twelve items. Obtained data is analyzed using FAHP, and the weights of factors are determined. According to this analysis, it is determined that the most important factor in selection of supplier is raw material and the suppliers that provides this best is the one coded as C. A computer program which is able to do all operations done by FAHP is developed. This program is fulfilled by Delphi XE8 calculations that are done manually are checked with this program, and it is determined that results are almost the same.