Dünya ekonomisinde çok uluslu şirketlerin ekonomik açıdan değerlendirilmesi

Abstract

Küreselleşme kavramı, son yıllarda sıkça tartışılan konulardan biri olmuştur. Bu konuda yapılan tartışmalarda küreselleşmenin çok boyutlu bir süreç olduğu sonucu çıkmaktadır. 1980'den sonra dünya ekonomisinde neoliberal politikalar ekseninde yaşanan değişim ve dönüşüm süreci birçok kişi tarafından küreselleşme olarak tanımlanmaktadır.Çok uluslu şirketler, belli miktarda sermaye ve satış hâsılatına sahip merkezi belli yerde olan, çok sayıda faaliyette bulunan ve kâr amaçlı şubeler olarak tanımlanmaktadır. Bu çalışmada çok uluslu şirketlerin bir olgu olarak ortaya çıkması ve bunların ekonomik güç itibariyle ulus-devletlerin gayri safi yurt içi hâsılasına (GSYİH) etkisi araştırılmıştır. Başka bir deyişle çok uluslu şirketlerin ekonomik güçleri ile devletlerin yıllık milli gelirlerinin karşılaştırılması yapılmıştır. Özellikle Polonya, Belçika, Nijerya, Norveç gibi ülkeler ile karşılaştırıldığında aynı yıldaki Wal-Mart'ın işlem hacmi daha büyüktür. Wal-Mart'ın toplam geliri birçok ülkenin yıllık gelirine hemen hemen eşit olmaktadır. Macaristan, Kazakistan, Ukrayna gibi ülkeler örnek olarak verilebilir. İlk 100 Çok uluslu şirketin toplam gelirleri, ABD hariç bütün dünyadaki ülkelerin GSYİH'larından daha fazladır. Kısacası, çok uluslu şirketler dünyayı yönetmektedir.Anahtar Kelimeler: Çok Uluslu Şirketler; Küreselleşme; GSYİH

Globalization concept has become one of the topics debated frequently in the last years. The debate in this issue is that globalization is a multidimensional process. The process of change and transformation experienced in the world economy neo-liberal policies since 1980 is defined as globalization.Multinational companies are defined that have capital and sales revenue in particular matter and their central is settled in a certain place and make several activities as aimful agencies. In this study, appearance of multinational companies as a matter of fact and their effect on nation states of gross national product as economic power is searched. In this work, economic power of the multinational companies and annual national income of nation states are compared. Especially, Wal-Mart trading volume of the countries in the same year like Poland, Belgium, Nigeria, and Norway are bigger. The total income of Wal-Mart is equal to annual income of many countries. These are countries like Hungary, Kazakhstan and Ukraine. The total income of multinational companies, except USA, is much more than all the world countries. In short, multinational companies rule the world. Key Words: Multinational Companies; Globalization; GDP