Bartın köy adları üzerine bir inceleme

Abstract

Anadolu coğrafyası konumu ve jeopolitik özellikleri nedeniyle birçok medeniyeti bünyesinde barındırmış, pek çok uygarlığa ev sahipliği yapmış bir coğrafyadır. Bunun bir sonucu olarak birçok medeniyetten gelenek vasıtasıyla aktarılmış yazılı ve yazısız kültürel değerleri bünyesinde barındırmaktadır. Bu kültürel değerleri incelediğimizde mozaik bir yapı göze çarpmaktadır. Bu mozaik yapı zamanla farklı kültürlerin etkisiyle şekillenmiştir veya şekillenmeye devam etmektedir. Bu süreçte gelişen ve değişen teknoloji, kendisiyle birlikte popüler kültürü de beraberinde getirmiştir. Popüler kültür; insanları etkisi altına almış, gelenek, görenek ve kültür yaklaşımının değişmesine neden olmuştur. Bu değişim bir taraftan yeryüzünde ortak bir kültürel yapının oluşmasına vesile olurken, diğer taraftan bireylerin yaşadığı coğrafyaya ait gelenek ve göreneklerini unutmaya başlamasına neden olmuştur. Dünyada pek çok ülke ve coğrafyada olduğu gibi bizim coğrafyamızda da kültürel değerlerimiz, gelenek ve göreneklerimiz unutulmakla karşı karşıya kalmaktadır. UNESCO bu tehlike karşısında kültürel değerleri somut ve somut olmayan kültürel miras başlığı altında koruma altına almaya çalışmaktadır ve bu gaye yolunda birçok çalışmaya imza atmaktadır. Biz de kültürel değerlerimizi koruma altına almak ve bu değerlere sahip çıkmak gibi çeşitli amaçlarımız doğrultusunda, kültürel değerlerimizi koruma altına almaya gayret göstermekteyiz. Bu çalışmamızda kökeni yunan tanrıçası Athena'ya dayanan eski adıyla Parthénios; yeni ismiyle Bartın Çayı çevresinde gelişen ve büyüyen Bartın şehrinin `köy isimlerini` araştırma konusu olarak seçtik. Bartın şehrinde bulunan 265 adet köyün isminin kaynaklarıyla ilgili çeşitli çalışmalar yaptık ve 516 kişiyle görüşme sağladık. Bu görüşmelerden, doğruluğu daha muhtemel olanları ve kaynak kişilerini seçip ekleyerek, `K.Ş.` kısaltmasıyla şahsın yanında belirttik. Çalışmamızda genel olarak kabul görmüş görüşlere yer verdik ve kayıt altına aldık. Çalışmamıza, halkbilim 'in kuralları, metotları ve yöntemleriyle yaklaşmaya gayret gösterdik. Çalışmamızda köy adlarının tarih içindeki gelişiminden çok, neden bölgeye o ismin verildiğine yönelik bir yaklaşım sergiledik.Araştırmamız sonucunda elde ettiğimiz verileri; İlk olarak Bartın şehrinin dört ilçesine, daha sonra bu ilçelere bağlı köylere yönelik başlıklar çerçevesinde verdik. Anahtar Kelimeler: Bartın; Halk Bilim; Parthenios; köy isimleri; Halk Kültürü; yer adları; Paphlagonia

Anatolian Geopraphy, which embodied countless cultures, contains many civilization because of its location and geopolitical characteristics. As a result, many written and unwritten cultural values were collected by traditions in Anatolian Geography. If these cultural values are examinated, a mosaic structure can be observed. This mosaic structure was shaped by other cultures and it is still being shaped at the present time. By the time, the developing tecnology brings populer culture in to our lifes. Populer culture affects human beings and causes a change in traditional approaches. While this change is creating a common cultural structure on earth, people forget their traditions in their own geography. As it happens in all countries and cultures in the world, people also begin to forget our cultural values and traditions in our country. UNESCO starts to classify all cultural values as tangible and intangible values under the title of cultural heritage to protect the traditional culture from the danger of extinction and they also performed many works for this aim. In the light of all these, our country is conducting projects to protect and embrace to our cultural values.In this work we chose the villages of Bartın, that was structured around Bartın Stream, which's name comes from Greek God Athena and its old name was Parthenios, as the research topic. The sources related with the names of 265 villages of Bartın were studied and interviews with 516 people were conducted related with the topic. Between the interviews, the ones have the highest possibility of truth were chosen as source and pointed out as `K.Ş` next to the referred person. In this work the most commonly accepted aspects were used and recorded. Public Science procedures and methods were used as a guide. This study explains why these villages have these specific names.The results were classified and represented according to 4 main districts of Bartın. The research provides explanations for the villages of 4 main districts under their names.Key words: Bartın; Public Science; Parthenios; village names; Public Culture; place names; Paphlagonia.