İktisat doktrininde ekonomik büyüme ve dış ticaret arasındaki ilişkinin incelemesi: Türkiye ve Güney Kore üzerine ampirik bir uygulama

Abstract

İktisadi doktrin tarihine bakıldığında, ortaya atılan her iktisadi düşüncenin dış ticaretin ekonomik büyümeye etkisi konusunda mutlaka bir tespit bildirdiği görülmektedir. Dış ticaret ve ekonomik büyüme ilişkisi, geçmişten günümüze değin birçok ekonomik araştırmalara konu olmuş, hâlen iktisatçılar tarafından tartışılmaya devam edilmekte ve konu hakkında hâlâ bir fikir birliği sağlanabilmiş de değildir. Bu sebeple dış ticaretin ekonomik büyüme üzerine etkisinin araştırılmaya devam edilmesi önem arz etmektedir.Bu çalışmada dış ticaretin ekonomik büyüme üzerine etkisi Güney Kore ve Türkiye örneği ile 1987-2018 ülkesel verilere dayanarak araştırılmıştır. Dış ticaret ve ekonomik büyüme arasındaki ilişkinin incelenmesi için Güney Kore ve Türkiye'nin birlikte araştırılmasının tercih edilme nedeni, her iki ülkenin de aynı yıllarda kalkınma stratejilerine yönelmesidir. Bu bağlamda Güney Kore ve Türkiye, 1962-1963 yılları itibariyle ülke kalkınmasına yönelik politikalar geliştirmişlerdir. Ayrıca her iki ülke de 1980 yılı öncesi dönemde ithal ikameci dış ticaret politikalarını benimsemiş, 1980 yılı sonrası ise serbest dış ticaret politikalarına yönelmiştir. Diğer taraftan çalışmada Güney Kore ve Türkiye'nin birlikte araştırılmasının tercih edilme nedenlerinden bir diğeri ampirik analizler öncesinde ulaşılan korelasyon analizi sonuçlarıdır. Buna göre çalışmada yapılan korelasyon analizi sonuçları, her iki ülkede de dış ticaret ile ekonomik büyüme arasında çok yüksek bir korelasyona işaret etmektedir. Ayrıca Güney Kore'nin dış ticareti ile Türkiye'nin dış ticareti arasında da bir korelasyon ilişkisi saptanmıştır. Bu saptama, Güney Kore ile Türkiye'nin dış ticaret performanslarının benzerliğini gözler önüne sermektedir. Korelasyon analizi sonuçları doğrultusunda saptanan bir diğer bulgu ise dış ticaretin Güney Kore ekonomisini Türkiye ekonomisinden daha şiddetli etkileyerek daha fazla büyüme sağladığı yönündedir. Buna göre Güney Kore ve Türkiye'nin benzer zamanlarda ve benzer doğrultuda uygulamış oldukları dış ticaret politikaları sonucunda gerçekleşen ekonomik büyüme performansının incelenmesi, dış ticaret ve ekonomik büyüme arasındaki ilişkiyi açıklamak için önemli bulgular sunacaktır.Çalışmada gerçekleştirilen ampirik analiz sonuçları, Güney Kore ve Türkiye'de dış ticaretin ekonomik büyümeyi pozitif yönde etkilediğini; ayrıca bu pozitif etkinin Güney Kore'de Türkiye'den daha şiddetli olduğunu göstermektedir. Bu durumun nedenlerinin araştırılması konusu, başka bir çalışma alanı oluşturuyor olmasına karşılık bu çalışma kapsamında gerçekleştirilen analiz sonuçlarının değerlendirilmesinde, serbest dış ticaret politikalarının sanayinin geliştirilmesi ve Ar-Ge harcamaları ile desteklenmesinin ekonomik büyüme sağlama açısından önemli olduğu kanaatine ulaşılabilir. Sonuç olarak her iki ülkede de serbest dış ticaret politika uygulamaları, ekonomik büyümeyi pozitif yönde etkilemektedir. Serbest dış ticaret politikalarıyla birlikte sanayi ve Ar-Ge harcamalarına önem verilmesi durumunda sağlanan ekonomik büyümenin daha yüksek oranda olacağı da çalışma kapsamında görülmüştür. Çalışmada elde edilen bulgular, iktisat literatüründe ağırlıklı olarak var olan serbest dış ticaret politikalarının ekonomik büyüme sağladığı yönündeki tespitlere sahip birçok çalışma tarafından da desteklenmektedir.Anahtar Sözcükler: Dış Ticaret, Ekonomik Büyüme, ARDL Sınır Testi, Granger Nedensellik Testi, Korelasyon Analizi, Türkiye, Güney Kore

Looking at the history of economic doctrine, it is seen that every economic thought put forward indicates a determination about the effect of foreign trade on economic growth. The relationship between foreign trade and economic growth has been the subject of many economic researches from past to present. This subject still controversy continues by economists and there is still no consensus on the subject. For this reason, it is important to continue researching the impact of foreign trade on economic growth.In this study, the effect of economic growth on foreign trade was investigated by the example of South Korea and Turkey with 1987-2018 national data. The reason that South Korea and Turkey are researched together to examine the relationship between foreign trade and economic growth, is that both countries turn to development strategies in the same years. In this context, South Korea and Turkey have developed policies intended for the country's development at the years 1962-1963. In addition, both countries adopted import substitution foreign trade policies in the period before 1980. After 1980, South Korea and Turkey turned to free foreign trade policies. Moreover the other reason that South Korea and Turkey are researched together is correlation analysis results obtained before empirical analysis. Accordingly, the results of the correlation analysis conducted in the study indicate a very high correlation between foreign trade and economic growth in both countries. Also it is has been identified that there is a correlation between South Korea's foreign trade and Turkey's foreign trade. This determination, reveals the similarity of Turkey's foreign trade performance with South Korea foreign trade performance. Another finding in line with the results of the Correlation analysis is that foreign trade provide more growth by affect more severe to the South Korean economy than that Turkey's economy. According to this, to examine economic growth performance happened that result foreign trade policies that South Korea and Turkey have applied in similar times and in similar direction will present important findings to explain the relationship between foreign trade and economic growth.The results of the empirical analysis performed in this study shows the positive effect of foreign trade and economic growth at South Korea and Turkey; also shows this positive effect is more severe at South Korea than Turkey. Although the subject of investigating the causes of this situation creates another workspace, the support of free foreign trade policies with the R&D expenditures and development of industry is can be concluded that it is important for economic growth in the evaluation of the results of the analysis carried out within the scope of this study. As a result, the free foreign trade policy practices in both countries positively affect economic growth. Along with the free foreign trade policy practices, it was observed that the economic growth achieved would be higher if the industry and R&D expenditures were development. The findings obtained in the study are supported by many studies founded in economics literatüre predominantly that is determination free foreign trade policies provide economic growth. The findings obtained in the study are supported by many studies founded predominantly in economics literatüre that are determine free foreign trade policies provide economic growth.Keywords: Import, Export, Economic Growth, ARDL/Bound Test, Granger Causality Test, Correlation Analysis, Turkey, South Korea