Trade relations between the European Union and Turkey: Evolution and future prospects

Abstract

Bu tez çalışmasının amacı Avrupa Birliği ve Türkiye arasındaki ticari ilişkilerin gelişiminin incelenmesi ve gelecekle ilgili beklentilerin tartışılmasıdır. Avrupa Birliği, ihracat ve ithalatında sahip olduğu yaklaşık yüzde 50'lik pay ile Türkiye'nin en önemli ticari ortağıdır. Türkiye ve Avrupa Birliği arasında 1 Ocak 1996 tarihi itibariyle yürürlüğe giren Gümrük Birliği ile ticari ilişkiler daha da yoğunluk kazanmıştır. Gümrük Birliğini takip eden yıllarda Türkiye'nin AB'den ithalatında genel olarak önemli bir artış ve kriz yıllarında sert düşüşler gözlenirken, ihracatında düşük fakat istikrarlı bir artış seyri görülmüştür. Bu dönem içerisinde Türkiye'nin hem ithalat hem de ihracat sepetinde önemli değişiklikler olmuştur. İthalat da tarım ürünlerinin payı azalırken, motorlu taşıtlar ve parçaları ve elektrikli ve elektronik ürünlerin payı çok önemli ölçüde artmıştır. İhracat da ise tekstil, tarım ürünleri, demir ve çelik gibi düşük teknolojili sektörlerin payı azalırken, yüksek teknoloji gerektiren motorlu taşıtlar ve parçaları ve elektrikli ve elektronik ürünlerin payında önemli ölçüde artış gözlenmiştir.Bu çalışma giriş ve üç bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, Türkiye ekonomisinin tarihsel gelişimi özetlenmiş ve bugünkü makroekonomik durum hakkında bilgi verilmiştir. Ayrıca Türkiye ve Avrupa Birliğinin demografik yapıları incelenmiştir.İkinci bölümde, Türkiye ve AB arasındaki ticari ilişkilerin gelişimi ayrıntılı olarak ele alınmıştır. İlk olarak Gümrük Birliği sonrasında Türkiye tarafından gerçekleştirilen uyum çalışmaları ve Gümrük Birliği'nin Türk dış ticaretinin yapısı ve hacmi üzerindeki etkileri incelenmiştir. Ayrıca, Gümrük Birliği'nin refah ve büyüme üzerindeki etkisinin tespiti için ampirik bir analiz yapılmıştır. İkinci olarak, Türk dış ticaretinin uzmanlaşması ürünlerin işlenme derecesi, içerdikleri teknoloji ve faktör yoğunluğu açısından incelenmiştir. Son olarak, Türkiye'nin üretici ve alıcı güdümlü ağlara katılımı ele alınmıştır.Üçüncü bölümde, Türkiye ve Avrupa Birliği ticari ilişkilerinin geleceğine yönelik muhtemel senaryolar değerlendirilmiş ve Türkiye'nin tam üyelik ile birlikte tek pazara girmesinin Türk ekonomisi üzerindeki muhtemel etkileri üzerinde durulmuştur. Son olarak, AB'ye tam üyeliğin doğrudan yabancı yatırım üzerindeki muhtemel etkileri incelenmiştir. Sonuç bölümünde genel bir değerlendirme yapılmıştır.

This thesis examines the evolution of trade between the European Union and Turkey and discusses what prospects are envisaged for future. European Union, with its share of about 50 percent on both exports and imports, is Turkey?s biggest trade partner. After came into effect of Customs Union on January 1, 1996, trade relations between the EU and Turkey have further intensified. During the years following the Customs Union, while Turkish imports from the EU has followed an unstable pattern; from sharp increases to rapid decreases in years of economic crisis, Turkish exports destined to the EU has increased steadily. During this period, Turkish export and import baskets changed considerably. The share of agricultural products on total imports decreased while that of automotive and parts and electrical-electronical goods increased significantly. As for exports, the share of low technology intensive sectors such as textile, agriculture and iron and steel decreased whereas the share of high technology intensive sectors like automotive and parts and electrical-electronical goods rose considerably.This thesis consists of introduction, three consecutive parts and conclusion. The first part starts with the historical development of Turkish economy and continues by analyzing the current macroeconomic situation and demographic patterns of Turkey and the EU.In the second part, evolution of trade between the EU and Turkey is examined in detail. Firstly, the harmonization efforts of Turkey following the customs union and the effects of customs union on volume and structure of Turkish foreign trade are examined. An empirical analysis also conducted to find out the effect of customs union on welfare and growth. Secondly, specialization of Turkish foreign trade is studied by examining the level of processing, technology and factor intensities embodied. Lastly, Turkey?s participation into producer and buyer driven value chains and networks is examined.In the third part, the possible scenarios concerning future trade relations of Turkey and the EU are assessed. The possible effects of Turkish accession to the single market following full membership are examined. Lastly the effect of Turkey?s full membership to the EU on foreign direct investment is examined. In conclusion an overall evaluation is made.