Tekne sigortasında müşterek avarya, kurtarma ve çatmadan kaynaklanan sorumluluk teminatı

Abstract

Hukuken yapılması zorunlu olmayan ve isteğe bağlı olarak akdedilen teknesigortaları, uluslararası alanda yapılması fiili bir zorunluluğa dönüşen sigortalardır.Tekne sigortası, denizcilik rizikolarına karşı sigortalının mal varlığının hem aktifindehem de pasifinde meydana gelebilecek azalmaları teminat kapsamına alan bir zararsigortasıdır.Tezimizde, uluslararası uygulamada en çok kullanılan tekne sigortası özel şartlarıolan İngiliz tekne klozlarının konumuza ilişkin hükümleri incelenmiştir. Klozlardakihükümlerin daha iyi anlaşılabilmesi ve poliçelere eklenen bu klozlar ile İngiliz Hukukuuygulaması seçildiği için İngiliz Deniz Sigortaları Kanunu hükümlerine de yerverilmiştir.Deniz sigortalarında müşterek avaryaya verilen teminata ilişkin olarak TicaretKanunumuzda bulunan hükümlerin incelenmesinin ardından İngiliz tekne klozlarındakimüşterek avarya teminatına ilişkin hükümler değerlendirilmiş ve TTK hükümleri ilekarşılaştırılmıştır.Tekne sigortasında kurtarmadan doğan sorumluluk teminatı konusunda, önceliklekurtarma tanımına ve unsurlarına yer verilmiştir. ?Kurtarma Ücreti? başlığı altındauluslararası anlaşmalar ve uygulama neticesinde kurtarma ücretinin nasıl belirlendiği veözellikleri incelenmiştir. İngiliz Hukuku ve özellikle İngiliz tekne klozlarında kurtarmaücreti dolayısıyla tekne sigortacısının tazmin yükümlüğü, TTK ve Tasarı hükümleri degöz önünde tutularak, ?Tekne Sigortasında Kurtarmadan Doğan Sorumluluk Teminatı?başlığı altında değerlendirilmiştir.Tekne sigortasında çatmadan kaynaklanan teminat konusunda, kavram incelendiktensonra çatma türlerine değinilmiş ve çatmadan doğan sorumluluğa ilişkin bilgilere yerverilmiştir. Özellikle çatmadan dolayı donatanın sorumluluğu ve bu sorumluluğunsınırlanmasına ilişkin düzenlemeler irdelenmiştir. İngiliz tekne klozlarındaki çatmahükümleri incelendikten sonra çatma rizikosuna kulüp sigortasının da teminat vermesinedeniyle çatma halinde tekne ve kulüp sigortacılarının ödeyecekleri miktarlar bir örnekile gösterilmiştir.Anahtar Kelimeler: Tekne Sigortası, Müşterek Avarya, Kurtarma Ücreti, Çatma,Doğrudan Dava Hakkı.