Aile işletmelerinde nepotizm ve bir araştırma

Abstract

Ülkemizde ve Dünyada işletmelerin pek çoğu Aile İşletmelerinden oluşmaktadır. Ülkemizde sanayinin temelini şüphesiz ki Aile işletmeleri oluşturmaktadır. Aile işletmelerinin Türkiye ve Dünya ekonomisindeki payı büyüktür. Bu nedenle Aile işletmeleri ve sürekliliği önemli çalışma konusu olmuş, bu konuda yapılan çalışmalar ile Aile şirketlerinin geleceğine ışık tutulmuştur. Aile işletmelerinin, diğer işletmelerden farklı bir takım sorunları da bulunmaktadır. Özellikle kurumsallaşamama, yönetim kurulunun belirlenmesindeki zorluklar, aile ilişkilerinin yürütülmesinde yaşanan problemler, aile ve işletmenin iç içe girmesi, yetki ve sorumluluk dengesinin olmaması, işletme sahibinin aynı zamanda her şeyden sorumlu tek kişi olması, aileden kişilerin istihdamı, üzerinde en çok durulması gereken sorunlar arasında yer almaktadır. Nepotizm ( akraba ve yakın çevre kayırmacılığı) aile işletmelerinde kontrol edilemediği sürece yok edici bir unsur olmaya devam edecektir.Bu çalışmada temel amacımız, Türk aile işletmelerinde nepotizm eğiliminin ne ölçüde var olduğunu incelemektir. Araştırmada temel varsayımımız, aile bağlarının çok önemli olduğu Türk toplumunda nepotizm eğiliminin var olduğu yönündedir. Bu doğrultudaki incelememizde, varsayımımızın işletmelerde uygulama gösterip göstermediğinin kısa bir analizi yapılacaktır. Bu çalışma da nepotizmin var olmasını normal bir durum olarak kabul ederek, bu koşullar altında nepotizmin sakıncaları ve nepotizme karşı alınabilecek önlemler incelenecektir. Bu araştırma ile Türk aile şirketlerinin devamlılığı, kurumsallığı, nepotizmin uygulanma derecesi, evrensel kuralların ne derecede geçerli olduğu ortaya çıkacak ve aslında insanın ve hayatın doğasında olan nepotizmin olumlu yönlerinden yararlanıp olumsuz yönlerini engellemenin yani doğal olan nepotizmi kurumsal sürece ve evrensel kurallara entegre etmenin yolları aranacaktır. Çalışmanın Türk aile şirketlerinin sürekliliğine katkı sağlaması düşünülmektedir. Bu çalışmanın temelde Türk aile işletmelerinde nepotizm konusundaki bakış açısının ve uygulamalarının akademik açıdan güncelliği hakkında fikir sağlaması bakımından da yararlı olacağı düşünülmektedir. Ayrıca, araştırılan işletmelerde nepotizmin varlık gösterip göstermediğine ilişkin bilgi edinilmesi ve mevcut uygulamalara akademik bir yorum getirilmesi de mümkün olabilecektir.

In our country and in the world, lots of the companies are the family campanies. In our country, The Family Companies comprises basement of the industry with no doupt. The ratio of the family companies in Turkey and the world economy is very big. For this reason, family companies and their continuity became important research issue and with the studies made in this subject, for the future of the family companies light has been set. The family companies have lots of problems different from other companies have. Especially, not being institutional company, difficulties in determining persons in board of directors, the problems in family relationships, mixing of family and industry actions and natures, imbalance of power and responsibility, that the industry owner is the only person responsible for everything at the same time and employment of individuals from family are the very important problems that must be investigated. In family company, unless it is not controlled Nepotism (favoritism) will have been continued to be destroying issue.Our primary purpose in this study is to investigate the degree of nepotism in the family companies. Our primary hypothesis in this study is that there is nepotism trend in Turkey where family relationships are very important. In that way, it will be investigated whether our hypothesis is valid or not. In this study, we admit that the availability of nepotism is normal and under this assumption disabilities of nepotism and precautions against nepotism will be analyzed. With this study, continuity of Turkish Family Companies, institutionalism, the degree of nepotism practice and the validity of universal rules in these companies will be clear. The ways of using the advatages of nepotism and blocking the disadvantages of nepotism will be searched. It is tought that this study will contribute the continuity of Turkish Family Companies. This study will be usefull in a way that the viewpoint of Turkish Family Companies about nepotism and practices is up to date or not. Beyond this, int the investigated companies practices of nepotism will be clear and it will be able to be commented academically.Key Words: Family business, Nepotism, social capital and institutionalisation.