FIDIC standart inşaat sözleşmelerinde iş sahibinin esaslı borçları

Abstract

Uluslararası ticari ilişkilerin küreselleştiği dünyada yatırımcılar güvenilir pazarlarda iş yapabilmek amacı ile, her yerde aynı şekilde anlaşılan, taraflar arasında adil hak ve borç paylaşmının yapıldığı standart sözleşmelere büyük önem vermektedir. Bu gerçek ışığında, FIDIC (Fédération International Des Ingénieurs-Conseils) isimli uluslararası meslek kuruluşu, inşaat sektöründeki hukuki standartların oluşturulması için, uluslararası inşaat işindeki tüm tarafların hak ve borçlarını adil bir şekilde düzenleyen ve yaklaşık olarak her on yılda bir güncellenen standart inşaat sözleşmeleri ortaya koymuştur. Bu sözleşmeler neredeyse her ülkede yaygın bir şekilde uygulanır hale gelmiştir.FIDIC standart inşaat sözleşmelerinde iş sahibi için bir çok borç belirlenmiş olmakla beraber, iş sahibinin esaslı borçları, taraflar arasındaki ödeme, teslim gibi önemli ilişkileri düzenlemek ve sözleşmeyi yönetmek üzere mühendis atama borcu, işin yapılacağı sahayı yükleniciye teslim borcu ve iş bedelini yükleniciye ödeme borcudur.Uygulanacak hukuk düzeni olarak Türk Hukuku'nun seçildiği FIDIC standart inşaat sözleşmelerinde yer alan hukuki boşluklar Türk Hukuku tarafından doldurulacak, ayrıca emredici Türk Hukuku kuralları karşısında FIDIC standart inşaat sözleşmelerinde yer alan hükümler tez konumuz olan iş sahibinin esaslı borçları ile ilgili konulara uygulanamayacaktır. İş sahibinin esaslı borçları ile ilgili bir çok meselede FIDIC standart inşaat sözleşmelerinde yer alan hükümler Borçlar Kanunu hükümleri ile uyumlu olsa da, çeliştikleri konular sözleşmeye taraf olan kişiler için potansiyel uyuşmazlık alanları oluşturmaktadır.Ayrıca FIDIC standart inşaat sözleşmelerinde yer alan iş sahibinin esaslı borçları ile ilgili hükümlerin bir çok noktada iş sahibinin kamu kurumu olduğu işlere uygulanacak Türk Kamu İhale Mevzuatı'nda yer alan hükümler ile uyumlu olmadığı da tespit edilmiştir. Dolayısıyla FIDIC standart inşaat sözleşmesi kullanarak ihale yapan kamu kuruluşu niteliğindeki iş sahiplerinin, sözleşmeyi dikkatli bir biçimde kamu ihale mevzuatına adapte etmeleri gerekmektedir.Anahtar Kelimeler: Standart İnşaat Sözleşmeleri, FIDIC, İş Sahibinin Esaslı Borçları

The investors in a global commercial world, give a big importance to the standard contract forms, where a fair contribution of rights and duties of the parties has been formulated and which creates the same understanding all over the world, to operate in safe and secured markets . Thus, the NGO named FIDIC (Fédération International Des Ingénieurs-Conseils) has designed standart conditions of contracts for construction updated every ten years, which regulates fairly the rights and duties of the parties, who are active in intertantional construction business. This contract forms are used almost in all countries.There are a lot of obligations of the employer regulated by FIDIC conditions of contracts for construction, but the following obligations are essential and vital. First obligation is to appoint the engineer, who shall manage the contract in terms of important transactions between the parties like payments, handovers etc. Secondly, to give the possession of the site to the contractor is a fundamental obligation of the employer. The last and the most important obligation of the employer is to do the payment and doing it in time.If there is an ambiguity in regulations of FIDIC conditions of contracts for construction, Turkish Law shall govern the contract in lieu of the unclear article, provided that the parties are agreed on and stated that in the contract. Additionally, the mandatory regulations of Turkish Law shall be valid for the essential obligations of the employer, even it is regulated by FIDIC conditions of contracts for construction. The most of the regulations of the FIDIC conditions of contracts for construction conforms to the Turkish Obligation Law principles, but in case of a contradiction to each other, a dispute may be potentially arisen, which parties should take care.Morover, the regulations of the the FIDIC conditions of contracts for construction are not in line with the public tender regulation of Turkish Republic. Therefore the public employers should carefully adapt the FIDIC conditions of contracts for construction to be in line with the regulations of public tenders.Key words: The standart Conditions of Contracts for Construction, FIDIC, The fundamental obligations of the Employer.